Poszukiwanie prawdy w Là-bas (1891) Jorisa-Karla Huysmansa

The quest for truth in Joris-Karl Huysmans' Là-bas (1891)

W 1891 Joris-Karl Huysmans, enfant terrible francuskiego naturalizmu, publikuje Là-bas, powieść-rozdroże. Jej główny bohater, przeciętny, zblazowany pisarz Durtal, zarazem sobowtór i rzecznik autora, wyrusza na poszukiwanie prawdy, która byłaby syntezą naturalistycznego racjonalizmu i podejrzanego spirytyzmu. W niniejszej pracy prześledziłem w jaki sposób Durtal funduje swoją własną wizję świata, w której udaje mu się pogodzić ze sobą te dwa skrajnie od siebie różne strony poznania. Końcowy rezultat poszukiwań bohatera okazuje się wcale nie mniej zawiły od zastanego na początku – tkanką Là-bas są duplikaty, podróbki i sobowtóry w której nawet najniezwyklejsze teorie mają w sobie ziarnko prawdy. Niemniej jednak to zanurzenie się Durtala w odmętach satanizmu i mistycyzmu nie doprowadziło do kompletnej relatywizacji prawdy – wiedza ostateczna jest w powieści jedynie pretekstem pod którym wyrusza się w intelektualną podróż, której stawką jest człowiek i jego wolność.

In 1891 Joris-Karl Huysmans, the enfant terrible of french naturalism, publishes Là-bas, a novel on the crossroads. It’s protagonist, an average, blase writer Durtal (who is also author’s doppelgänger and advocate) sets off on a quest for truth, which would be a synthesis of naturalistic rationalism and suspicious spiritism. In this thesis, I examined the way in which Durtal founds his own vision of the world, in which he manages to merge these two very different types of cognition. The end result of protagonist’s search turns out to be not less complicated than what was an the beginning - the very fabric of Là-bas are duplicates, forgeries and doppelgängers in which even the most peculiar theories are at least partially true. However, this immersion of Durtal in depths of satanism and mysticism did not lead to a complete relativisation of truth - the ultimate knowledge is in this novel but an excuse under which one sets of on an intellectual journey which has the Man and his freedom at stake.

En 1891 Joris-Karl Huysmans, enfant terrible de la littérature naturaliste française, publie le roman-carrefour Là-bas. Son héros principal, écrivain décadent médiocre Durtal, double et porte-parole de l’auteur, se met en quête de la vérité synthétisant la rationalité du naturalisme et la spiritualité obscure. J’ai retracé dans ce travail comment Durtal fonde sa propre vision du monde qui réussit à réconcilier ces deux côtés extrêmes de la connaissance. Le résultat final de la quête du héros s’avère pas moins abstrus que le point de départ –Là-bas est un tissu des doubles, des contrefaçons et des sosies où même les théories les plus abracadabrantes ont un grain de vérité. Néanmoins, cette plongée de Durtal dans le satanisme et le mysticisme n’a pas abouti à une relativisation absolue ; le savoir ultime n’est dans le roman qu’un prétexte pour partir en aventure intellectuelle dont l’enjeu est l’homme et sa liberté.