Changes in the topography of the area of Barycz mine caused by long-term extraction of rock salt using the borehole salt mining method (Wielickie Foothills, Poland)

Bibliogr. s. 66-68

Sól kamienna w Polsce wydobywana jest na sucho i na mokro. Metoda na sucho stosowana m.in w kopalniach soli w Bochni i Wieliczce, polega na urabianiu skały solnej za pomocą materiałów wybuchowych, narzędzi i maszyn górniczych. Metoda na mokro, bazuje na rozpuszczaniu skał solnych słodką wodą. Korzystano z niej m.in w kopalni soli w Baryczy w latach 1924–1998. Na obszarze kopalni otworowej Barycz, w której sól pozyskiwano metodą ługowania bez ochrony stropu, wykonano 1024 otwory wiertnicze i wydobyto łącznie 10,6 mln Mg tego surowca. Celem pracy jest określenie stopnia zmian rzeźby terenu na obszarze kopalni Barycz spowodowanych wieloletnim wydobyciem. Stwierdzono, że konsekwencją intensywnej eksploatacji płytko zalegającego pod powierzchnią i silnie zaburzonego tektonicznie złoża soli, były nieciągłe deformacje powierzchni terenu. W ich wyniku powstało około 41 zapadlisk, z których najbardziej katastrofalne w skutkach wystąpiło na Polu Pagory 21 marca 1974 r. Największe zapadliska w centralnej części obszaru zagospodarowano jako składowisko odpadów komunalnych dla miasta Krakowa i Wieliczki. W miejscu składowiska odpadów zapadliska zostały zasypane i utworzono w ich miejscu formy wypukłe. W części wschodniej i zachodniej obszaru, gdzie eksploatacja prowadzona była mniej intensywnie, powstały deformacje ciągłe. Dużym przekształceniom uległy dno doliny i koryto potoku Malinówka.

Rock salt in Poland is extracted by dry and wet. The dry method is used, among others, in the salt mines in Bochnia and Wieliczka, involves mining salt rock using explosives, tools and mining machines. The wet method is based on dissolving salt rocks with fresh water. It was used, among others, in the salt mine in Barycz in 1924–1998. In the Barycz borehole mine area, where salt was obtained by leaching without roof protection, 1,024 drilling holes were drilled and a total of 10.6 million Mg of this raw material was extracted. The study aims to determine the degree of changes in the topography in the area of the Barycz mine caused by long-term exploitation. It was found that the consequence of intensive exploitation of the shallowly subsurface and strongly tectonically disturbed salt deposits were discontinuous deformations of the land surface. As a result, approximately 41 sinkholes were created, the most catastrophic of which occurred in the Pagory Field on March 21, 1974. The largest sinkholes in the central part of the area were used as a municipal waste dump for Krakow and Wieliczka. In the place of the waste dump, the sinkholes were filled and convex forms were created in their place. In the eastern and western parts of the area, where mining was carried out less intensively continuous deformations occurred. The valley floor and the Malinówka stream bed have undergone significant transformations.