Onomatopoeias in modern Slovak, Polish and Ukrainian.

Przedmiotem pracy magisterskiej są onomatopeje używane we współczesnym języku słowackim oraz ich ekwiwalenty w języku polskim i ukraińskim. Praca składa się z dwóch części; pierwsza analizuje onomatopeje pod kątem lingwistycznym i przekładoznawczym. Drugą część stanowi natomiast słownik, który jest zapleczem materiałowym części pierwszej. Praca niniejsza opiera się na najnowszych narzędziach badawczych językoznawstwa, tj. na Narodowym Korpusie Języka Słowackiego. Część pierwsza pracy składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy przedstawia definicję onomatopei, bada podstawowe różnice między onomatopejami a interiekcjami oraz analizuje imitacyjny oraz konwencjonalny charakter tych jednostek leksykalnych w językach słowiańskich (i niektórych indoeuropejskich), ponadto opisuje istniejące słowackie i ukraińskie opracowania na temat onomatopei. Druga część rozdziału opisuje materiał badawczy oraz podstawę materiałową wykorzystaną w pracy, a także prezentuje słowniki onomatopei dostępne w innych językach indoeuropejskich. W drugim rozdziale, który wraz z rozdziałem trzecim stanowi analityczną część pracy, przedstawiono m.in opis najbardziej typowych dla onomatopei modeli słowotwórczych. Rozdział ten opisuje również kilka kwestii problematycznych dotyczących wyrazów dźwięko- i ruchonaśladowczych, badany jest np. aspekt pisowni i wymowy, jak również wariantywności zapisu. Rozdział kończy obszerna klasyfikacja tematyczna onomatopei zawartych w drugiej części pracy oraz opis problemów związanych z definiowaniem i klasyfikowaniem onomatopei. Rozdział trzeci ujmuje onomatopeje w perspektywie przekładoznawczej, wskazując m.in na różnice w ich przekładzie w obrębie badanych przez autora języków. Kolejne podrozdziały opisują kwestie związane z problematyką przekładu onomatopei, przedstawiają ich wieloznaczność, a także zawierają analizę i ocenę zebranych podczas gromadzenia materiału tłumaczeń. Drugą część pracy magisterskiej stanowi porównawczy słownik onomatopei liczący 90 artykułów hasłowych, który powstał na podstawie korpusu tekstów znajdujących się w Narodowym Korpusie Języka Słowackiego. Praca przestawia różne sposoby badania onomatopei, opisuje ich strukturę, przedstawia różne funkcje tych leksemów oraz prezentuje możliwości analizy wyrazów dźwięko- i ruchonaśladowczych. Słownik zawarty w pracy poszerza także zakres dotychczasowej wiedzy o zasobie onomatopei w języku słowackim, ale też polskim i ukraińskim.

The aim of this dissertation is to present onomatopoeias in modern Slovak, Polish and Ukrainian. The dissertation consists of two parts; the first analyzes the onomatopoeias at a linguistic and translation angle, while the second part contains a dictionary of onomatopoeias. The first part of the dissertation consists of three chapters. The first chapter presents the definition of onomatopoeia and describes the material. The second chapter describes the most common formative models for onomatopoeias. The third chapter describes onomatopoeias in translation perspective and points out the differences in their translation within the studied languages. The second part of the dissertation is a comparative glossary of onomatopoeias. The dissertation presents the different analytical ways of onomatopoeias, describes their structure and shows the different functions of these lexemes.