When the mind's eye is closed - about visual imagery and aphantasia, a research review and experimental study

Wyobraźnia wizualna odgrywa kluczową rolę w procesach poznawczych, wpływając na pamięć, rozumowanie i regulację emocji. Jednak jej natura i funkcja od dziesięcioleci pozostają przedmiotem dyskusji w psychologii i neuronaukach. Niniejsza praca przedstawia przegląd badań nad wyobraźnią wzrokową, indywidualnymi różnicami w jej intensywności oraz zjawiskiem afantazji – wrodzonym brakiem zdolności do tworzenia obrazów umysłowych. Omówione zostały zarówno klasyczne teorie, jak i współczesne podejścia eksperymentalne, w tym metody neuroobrazowania, analizy fizjologiczne oraz pomiary behawioralne.Część empiryczna pracy opisuje badanie nad wpływem afantazji na zadanie poszukiwania wzrokowego, w którym porównano osoby z afantazją oraz grupę kontrolną w dwóch warunkach luminancji tła. Wyniki wykazały istotną różnice między grupami – zbieżność wskazówki obniżała czas reakcji w grupie kontrolnej, ale nie wpływała na wyniki osób z afantazją. W obu grupach nie zaobserwowano oczekiwanego efektu luminancji tła. Badanie podkreśla znaczenie dalszych badań nad wyobrażeniami umysłowymi i afantazją oraz jej wpływem na funkcje poznawcze oraz wskazuje potencjalne kierunki przyszłych badań nad wyobrażeniami umysłowymi.

Visual imagery plays a crucial role in cognitive processes, affecting memory, reasoning, and emotional regulation. However, its nature and function have been widely debated in psychology and neuroscience for decades. This thesis provides an overview of research on visual imagery, its individual differences and the phenomenon of aphantasia – a congenital lack of mental imagery. It discusses both classical theories and contemporary experimental approaches, including neuroimaging methods, physiological and behavioral assessments. The empirical part presents an experimental study examining the impact of aphantasia on attentional search task, comparing aphantasia and control across two background luminance conditions. The results indicate significant differences between individuals with aphantasia and the control group, where cue congruence didn’t affect performance in aphantasia group. No effect of background luminance was found. The study highlights the importance of further research on aphantasia and its influence on cognitive functions, suggesting potential directions for future studies on mental imagery.