Legal Framework for Beekeeping Activities in Poland

Celem niniejszej pracy jest określenie ram prawnych najistotniejszych aspektów funkcjonowania pszczelarstwa w Polsce oraz zdeterminowanie, czy uchwalenie przyszłej ustawy w tej dziedzinie jest zasadne w polskim porządku prawnym. Praca przyjmuje holistyczne i systemowe spojrzenie na problematykę na styku prawa rolnego, administracyjnego i cywilnego wraz z uwzględnieniem dorobku nauk przyrodniczych, a także doświadczeń ustawodawczych Włoch i Hiszpanii.W rozdziale pierwszym przedstawiono strukturę polskiego pasiecznictwa, a także rolę, jaką ono odgrywa w życiu człowieka, środowisku naturalnym i przede wszystkim w gospodarce. W dalszej części pracy, w rozdziale drugim, uwagę skupiono na stanie ustawodawstwa polskiego w dziedzinie pszczelarstwa, w tym podjęto próbę jej kwalifikacji do poszczególnych gałęzi prawa. Zrekapitulowano dotychczasowe podjęte działania środowisk pszczelarskich w celu uchwalenia ustawy dedykowanej ich sektorowi, a następnie dokonano analizy hiszpańskich i włoskich aktów prawnych. W dalszej kolejności przedstawiono najważniejsze definicje orbitujące w przestrzeni zainteresowania prowadzenia pasieki, a także ustalono status prawny pszczoły miodnej. Poddano również analizie kwestie własności roju zawarte w kodeksie cywilnym oraz przybliżono poglądy doktryny odnoszące się do prawnorzeczowego charakteru roju pszczół, w tym sformułowano własny autorski pogląd w tej materii.Kolejno, w rozdziale trzecim przyjrzano się gospodarstwie pasiecznemu jako jednemu z przejawów prowadzenia działalności gospodarczej i rolniczej, w tym zbadano relewantność instytucji Gospodarstwa rodzinnego i Rolnika indywidulanego proponując nowelizację przesłanki obszarowej. W dalszej kolejności, omówiono zagadnienie lokalizacji pasieki w prawie cywilnym oraz w aktach prawa miejscowego, aby w następnym kroku prześledzić zasady ponoszenia odpowiedzialności z tytułu pożądlenia. Przebadano również przepisy weterynaryjne i higieniczne, a także dostępne modele sprzedaży produktów pszczelich: Rolniczy handel detaliczny i sprzedaż bezpośrednią.W zakończeniu pracy wysunięto odpowiednie wnioski de lege lata i de lege ferenda. Dokonano zbiorczej oceny przytoczonych powyżej zagadnień, w tym opowiedziano się za koniecznością uchwalenia ustawy pszczelarskiej w Polsce.

The aim of this thesis is to define the legal framework of the most significant aspects of beekeeping in Poland and to determine whether the adoption of a future law in this area is justified within the Polish legal system. The work adopts a holistic and systemic approach to the issue at the intersection of agricultural, administrative, and civil law, taking into account the achievements of natural sciences as well as the legislative experiences of Italy and Spain.The first chapter presents the structure of Polish apiary and the role it plays in human life, the natural environment, and, above all, the economy.In the second chapter, the focus is on the current state of Polish legislation in the field of beekeeping, including an attempt to classify it within the various fields of law. The chapter recapitulates the efforts undertaken by beekeeping communities to date to enact a law dedicated to their sector, followed by an analysis of spanish and italian legal acts. Subsequently, the most important definitions related to apiary management are then presented, and the legal status of the honeybee is established. The issues of ownership of a swarm of honey bees, as defined in the Civil Code, were also analyzed and the legal doctrine regarding the property rights of bee swarms was presented, including the author's own opinion on this matter.The third chapter examines a beekeeping activity as one of the manifestations of conducting business and agricultural activity. This includes an assessment of the relevance of the concepts of a Family Farm and an Individual Farmer, proposing an amendment to the area-related criterion. The chapter further discusses the issue of apiary location in civil law and local regulations, followed by an analysis of the principles of liability in cases of bee stings. Veterinary and hygiene regulations are also reviewed, as well as available models for selling bee products, such as Agricultural Retail Trade and direct sales.The summary of the thesis presents appropriate de lege lata and de lege ferenda conclusions. A comprehensive assessment of the issues cited above was made, advocating for the necessity of enacting a dedicated beekeeping law in Poland.