King Wladyslaw Jagiello and Orthodox Church

Istnieje wiele badań dotyczących postaci Władysława Jagiełły jako Nowego Konstantyna, misjonarza, który wyprowadził swój lud z otchłani pogaństwa na drogę bożej prawdy. Nauka całkowicie pomija jednak problem obecności prawosławia w średniowiecznej Polsce i na Litwie, choć wyznawcy tego obrządku stanowili około 90 procent wszystkich wierzących. Temat ten podnosi Mariusz Kosowski w pracy zatytułowanej Król Władysław Jagiełło a religia prawosławna. Autor korzystając z wielu źródeł, w tym rachunków królewskich i różnorakich aktów prawnych, obejmuje w swoich badaniach całą niemal płaszczyznę stosunków wyznaniowych w jagiellońskim państwie. Praca została podzielona na cztery rozdziały. W pierwszym autor dokonuje wprowadzenia, opisując obecność prawosławia na ziemiach polskich do unii krewskiej. Nie stanowi to głównego przedmiotu pracy, ale jest niezbędne do zrozumienia funkcjonowania Kościoła Wschodniego w średniowiecznej Polsce. Autor poświęca najwięcej uwagi polityce prowadzonej przez poprzednika Jagiełły, Kazimierza Wielkiego. Drugi rozdział zatytułowany Religia prawosławna w życiu Władysława Jagiełły porusza interesującą kwestię kontaktów między władcą a Kościołem wschodnim. Niewielka baza źródłowa odnosząca się do okresu dojrzewania, nie pozwala w pełni przeanalizować najmłodszych lat, ale wszystko rekompensuje kronika Jana Długosza starannie opisująca lata panowania króla. Końcowa część rozdziału podnosi interesujący fakt jakim były fundacje Władysława Jagiełły na rzecz Kościoła prawosławnego. Trzeci rozdział koncentruje się na prawach, które posiadała ludność prawosławna. Ukazuje on jak krol litewski był tolerancyjny w stosunku do ,,schizmatyckich” poddanych. Pomimo faktu iż w statutach istniało wiele aktów był ograniczających swobody prawosławnych to faktycznie nie były one respektowane. Ostatni rozdział zatytułowany Projekty unii kościelnej w okresie rządów Władysława Jagiełły podnosi próby połączenia Kościołów katolickiego i prawosławnego. Całość spaja podsumowanie dokonujące oceny stosunku króla w odniesieniu do przedstawicieli Kościoła wschodniego.

There are number of researches dealing with the form of Wladyslaw Jagiello as New Constantine, the missionary who brought his people from the abyss of paganism on the path of divine truth. Science completely omits problem of Orthodox Church in medieval Poland and Lithuania although followers of this rite accounted about 90 percent of entire population. This subject is raised in Mariusz Kosowski work titled King Wladyslaw Jagiello and the Orthodox religion. Author who uses many sources, both Polish and Russian, touching the plane of religious relations in the Jagiellonian country. Researches are divided on four chapters. First, entitled The Orthodox Church in the Polish and Russian lands till union in Kreva, is not the main subject of the work but is necessary to understand of the functioning of Eastern Church hierarchy in medieval Poland. Author devotes most attention to religious policies pursued by his predecessor Kazimierz Wielki. The second chapter entitled Orthodox Religion in Wladyslaw Jagiello life moves interesting point of contacts between ruler and the Eastern Church. Poor source database relating to the period of adolescence can not analyze the education of young prince but adult years are carefully transcribed by Jan Dlugosz. The final part of the chapter rises interesting fact of Wladyslaw Jagiello foundations to Orthodox Church. Third chapter focus on the laws which Orthodox people have in the union country. It shows how Lithuanian king was tolerant in this matter. Despite the fact there were a lot of limiting laws related to Eastern Church people really do not respect them. The last chapter entitled Projects of church union in Jagiello life, rises the attempts of connect Catholic and Orthodox Church. In the end of work there is a summary assessing relationships between king and Orthodox lieges.