The polish diaspora in Canada and its problems in the 20th century in the light of publications and sources

Artykuł ukazuje aktywność oraz przemiany zachodzące w diasporze polskiej w Kanadzie w ostatnich dwóch dziesięcioleciach XX w. Na podstawie dostępnych opracowań oraz niewykorzystanych dotychczas materiałów źródłowych przedstawia przemiany zachodzące w tej społeczności oraz warunkujące je czynniki. Wydarzenia zachodzące w Polsce od początku lat 80. XX w., napływ do Kanady ponad 100 tys. nowych polskich imigrantów, pomoc dla tej grupy i dla Polaków w kraju oraz akcje protestacyjne przeciw polityce władz polskich w Warszawie zaktywizowały polską grupę etniczną wywodzącą się z wcześniejszych fal polskich emigrantów i kierowanej głównie przez dipisów przybyłych po II wojnie światowej. Rozpoczęty w latach 90. proces demokratyzacji w Polsce zdezaktualizował główne cele jednoczące wcześniej polską diasporę w Kraju Klonowego Liścia i uwypuklił istniejące w niej podziały, spory oraz ambicje personalne. Naturalny proces odchodzenia starych liderów diaspory nałożył się na zmiany w Polsce, ułatwienia komunikacji ze starym krajem oraz popularyzację mediów internetowych. Osłabiło to polonijne organizacje i polskojęzyczne media i pogłębiło atomizację społeczności polskiej w Kanadzie. Brak zaplecza finansowego oraz sprawnych liderów, przy zahamowaniu dopływu nowych imigrantów z Polski przyczyniły się też do obniżenia znaczenia polskiej grupy etnicznej w wielokulturowym społeczeństwie kanadyjskim.