The Poets and Poetry of Poland, or the treasury of Polish poetry open to the Americans

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi Poets and Poetry of Poland - pierwszej obszernej antologii polskiej literatury wydanej w języku angielskim w Stanach Zjednoczonych przez Pawła Sobolewskiego (1881). Szczególną uwagę poświęcono charakterystyce tego dzieła, odtworzeniu śladów jego recepcji i wykazaniu najważniejszych źródeł, na jakich opierał się redaktor Poets and Poetry of Poland. Praca ukazuje także znaczenie działalności literackiej i kulturalnej Sobolewskiego, który zainicjował wieloaspektowe, nierzadko pionierskie przedsięwzięcia, stając się jednym z czołowych polonijnych działaczy w XIX-wiecznych Stanach Zjednoczonych, udzielającym się także w środowisku amerykańskim. Artykuł został częściowo oparty na materiałach źródłowych zgromadzonych przez Mieczysława Haimana w Muzeum Polskim w Ameryce (Chicago), do których dostęp był możliwy dzięki badaniom autorki, prowadzonym w ramach stypendium Fundacji Kościuszkowskiej. Za podstawowe narzę-dzie przyjęto analizę historyczną źródeł, opierającą się na paradygmacie opisowo-historycznym. Wydanie antologii było zwieńczeniem wieloletniej misji Sobolewskiego, związanej z pragnieniem zaznajomienia i zainteresowania Amerykanów polską kulturą, ukazania jej w reprezentatywnych przejawach. Poets and Poetry of Poland, obejmujące tłumaczenia utworów 60 autorów z okresu od XVI do XIX wieku, pozwalało na wieloaspektowe poznanie biografii i twórczości wybitnych polskich poetów, w większości przynależących do czasów romantyzmu i oświecenia. Pomimo silnej inspiracji podręcznikiem Lucjana Tomasza Rycharskiego i innymi źródłami na ostateczny kształt tomu miały wpływ osobiste doświadczenia redaktora, jego preferencje lekturowe i kontakt z autorami.

The aim of this article is to familiarize the Polish reader with Poets and the Poetry of Poland, the first extensive anthology of the Polish literature published in English in the United States by Paweł Sobolewski (1881). Particular emphasis was placed on the characteristics of this work, recreating the traces of reception of this work and showing the most important sources on which the author relied. The presented article also points out the importance of Sobolewski’s literary and cultural activity, as he initiated multifaceted, often pioneering projects, becoming one of the leading Polish diaspora activists in the 19th century’s United States, also active in the American community. This paper was partially based on the source materials collected by Mieczysław Haiman at the Polish Museum in America (Chicago), to which the access was possible thanks to a Kościuszko Foundation scholarship. The historical analysis of the sources based on the descriptive-historical paradigm was adopted as the basic tool. Noteworthy, the Poets and Poetry of Poland was the crown work of Sobolewski’s many-year mission, related to the desire to make Americans familiar with the Polish culture and to present it in representative forms. The anthology, including the translations of the works of 60 authors from the sixteenth to the nineteenth century, gave an insight into the multi-faceted recognition of the biographies and literary works of eminent Polish poets, mostly belonging to the times of Romanticism and the Enlightenment. Despite the strong inspiration from Rycharski’s textbook and other sources, the final shape of the volume was influenced by the editor’s personal experiences, his reading preferences and contact with the authors. The selection of works and the structure of the conducted argument reflect the spirit of affirmation for the great tradition created by the first generation of romantics and the significance of the November Uprising, in which Sobolewski took part.