Journey and autobiography. Jarosław Iwaszkiewicz's Italian travels.

Jarosław Iwaszkiewicz’s Italian travels are the record of the real journeys to Apenine Peninsula. The aim of this study is to examine the interrelationships between two aspects of description of his travels, based on the two texts – Książka o Sycylii (The Book about Sicily, 1955) and Podróże do Włoch (Travels to Italy, 1977). The first of these problems is the notion of travel. It is not only a physical movement from one place to another, but it is also a method of observation of the world and a way to get to know yourself. The second problem is autobiography. The memories are the record of Italian experience. Iwaszkiewicz does not use them only to recall certain events from the past, but also uses them to show how the world changes and his evolution of perception of it. Closely related to these issues are problems of Italian arts. Iwaszkiewicz’s travels bring him into close contact with art, local culture and inhabitants. The author chose places less known because he wanted to depart from typical description of the Italy. An important element of work is an analysis of relations between other similar texts (e.g., J. Goethe, P. Muratow) and Iwaszkiewicz’s books. Iwaszkiewicz looks for his own “Italian journey”, eagerly postulates freedom from the tradition and thinking, clichés created by the predecessors. At the same time Iwaszkiewicz’s books present reflection on his own life and work.

Celem pracy jest zbadanie wzajemnych związków między dwoma aspektami relacji z włoskich podróży Jarosława Iwaszkiewicza, w oparciu o jego dwa teksty – Książkę o Sycylii (1955) i Podróże do Włoch (1977), które stanowią zapis trwających niemal całe życie kontaktów z półwyspem Apenińskim. Pierwszym z omawianych problemów jest pojęcie podróży, oznaczające tu nie tylko fizyczne przemieszczanie się z miejsca na miejsce, lecz także rozumiane jako pewna metoda oglądu świata i sposób na poznanie siebie samego. Drugim jest silnie akcentowany pierwiastek autobiograficzny. Wspomnienia, będące zapisem doświadczeń włoskich, przywoływane są przez Iwaszkiewicza nie tylko w celu przypomnienia pewnych wydarzeń z przeszłości, lecz także jako ilustrację widzianych oczami autora przemian otaczającej go rzeczywistości oraz ewolucji w postrzeganiu jej przez samego pisarza. Ściśle w tymi zagadnieniami związane są uwagi Iwaszkiewicza na temat oglądanych w trakcie podróży dzieł sztuki i kontaktów z lokalną kulturą i obyczajami. Pisarz zbacza z uczęszczanych szlaków turystycznych, chcąc pokazać mniej znaną stronę Włoch. Ważnym elementem pracy jest także analiza wpływu, na włoskie relacje podróżne polskiego pisarza, podobnych w tematyce tekstów innych autorów (jak J. Goethe czy P. Muratow). Iwaszkiewicz nie odrzuca całkowicie tradycyjnego opisu włoskich wędrówek, stara się jednak stworzyć własną ich wersję, pozbawioną typowych naleciałości. Poruszone zostaną też zagadnienia związków między wspomnianymi tekstami podróżniczymi Iwaszkiewicza z jego poezją i pozycjami fikcjonalnymi i ich wzajemne oddziaływanie na siebie.