PRESENTATION OF THE EXTERMINATION OF THE JEWISH NATION IN MAUS. COMIC BOOK AS A MEDIUM FOR DIFFICULT ISSUES

Celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie analizy komiksu zatytułowanego MausArta Spiegelmana głównie pod kątem wykorzystania stylistycznych środków wyrazumedium, jakim jest komiks, do opowiedzenia treści tragicznych wydarzeń Holocaustu.Analiza noweli graficznej nie może opierać się tylko i wyłącznie na opisie i ocenie treści,jaką autor chciał przekazać, lecz niezbędna jest również analiza środków artystycznegowyrazu, którymi w wypadku tego gatunku literackiego jest zarówno obraz, jak i słowo.Pierwszy rozdział pracy stanowi wprowadzenie do analizowanego utworu.Prezentowane są w nim informacje dotyczące genezy Mausa – okoliczności powstaniadzieła, życiorys jego twórcy, będącego równocześnie jednym z narratorów. Rozdział tenzawiera również skrócony opis fabuły komiksu, przedstawia dzieje Władka i AndziSpiegelmanów – ocalałych z Holocaustu, a także relacje syna z ojcem, wpływ pobyturodziców w Auschwitz na wychowanie młodego Arta i inne czynniki mająceodzwierciedlenie w finalnej formie utworu. Zaznaczone jest wyraźne rozgraniczenie dwóchpłaszczyzn utworu: życia codziennego w Auschwitz – w formie retrospekcji prowadzonychprzez Władka oraz życia po Holocauście, gdzie narratorem jest sam autor, należący do„drugiego pokolenia świadków”.Rozdział drugi przedstawia podstawowy środek wyrazu noweli graficznej – obraz – jakokluczowy sposób prowadzenia narracji również i w Mausie. Otwiera go teoretycznewprowadzenie w problematykę obrazu w komiksie, będące podstawą do dalszych rozważańzaprezentowanych w kolejnych podrozdziałach, w których przedmiotem analizy są jużkonkretne zagadnienia w odniesieniu do treści Mausa. Omówiona analogię komiksu dotaśmy filmowej, wyjaśnione pojęcia, takie jak cartooning czy dookreślenie, analizująkompozycje kadru i wpływ czynników, między innymi zastosowaną kreskę czy kolor naodbiór dzieła.Trzeci rozdział skupia się na warstwie tekstowej utworu. Analogicznie jak w przypadkupoprzedniego rozdziału rozpoczyna go teoretyczny wstęp, którego głównym celem jestpodkreślenie roli słowa w noweli graficznej. Po wprowadzeniu znajduje się podrozdziałopisujący poszczególne tekstowe zabiegi stylistyczne występujące w Opowieści Ocalałego.Ostatni rozdział prezentuje reakcje Polaków na publikację Mausa, opisuje jegokrytyczne przyjęcie w Polsce. Następnie analizie poddana zostaje kwestia dostosowaniaformy do treści w komiksie o Holocauście.

The aim of this study is to analyze Art Spiegelman’s comic book entitled Maus, primarily for the use of stylistic means of expression of graphic novel, to tell the content of the tragic events of the Holocaust.Analysis of the graphic novel can not be based solely on the description and assessment of the story that the author wanted to convey, but it is also necessary to take into the consideration means of artistic expression – in the case of comics word and picture.The first chapter is an introduction to the analyzed novel. The information on the genesis of Maus are presented: the circumstances of the work, biography of its author, who is also one of the narrators. This chapter also includes a brief description of the plot of the book, presents the history of Władek and Andzia Spiegelman - survivors of the Holocaust, father-son relationship, the impact of Auschwitz on young Art. A clear distinction between the two planes of the work is marked: everyday life in Auschwitz - in the form of flashbacks run by Władek and life after the Holocaust, where the author is the narrator who belongs to the "second generation of witnesses".The second chapter presents the basic means of expression graphic novel - picture – as a key way of narrating. It opens with the theoretical introduction to the subject of image in the comic, which is the starting point for further consideration presented in the following sections, which examine specific issues in relation to the content of Maus: discusses analogy of a comic book to a film, explains concepts such as cartooning, analyzes impact of composition, notch or color on the reception of the work.The third chapter focuses on the text layer. As in the case of the previous chapter, it begins with theoretical introduction, which main objective is to highlight the role of words in the graphic novel. After the introduction, the various stylistic treatments text appearing in Survivor’s Tales is described.The final chapter presents the responses of Poles to the publication of Maus, describes its critical reception in Poland. It then becomes a matter of adaptation of content about Holocaust to a form of a comic book.