Environmental risk factors for cancer and obesity.

In the past few decades, civilization diseases such as cancer and obesity has become one of the greatest threats to human health. A growing trend in the number of diagnosed cases of these diseases is noted. At the same time a progressive environmental pollution caused that the representatives of science put the question of how strong link connects these two serious problems. It is known that both cancer and obesity are rooted in genetic and endocrine irregularities. Therefore, accurate knowledge of the impact of pollutants on the endocrine system and changes in gene expression has become a major subject of research on this problem. This work focuses on chemicals that acting agonistic or antagonistic to the receptor, disrupt the proper functioning of the endocrine system (Endocrine Disrupting stands for Chemicals, in short EDCs). These compounds are resistant to degradation and undergo bioaccumulation in animal tissues and even in low doses can lead to hormonal and epigenetic changes. In this thesis the results of the international studies were summarized showing an impact of chemicals such as diethylstilboestrol, bisphenol A, or benzene on the development of prostate cancer, leukemia, and obesity.

W ostatnich kilku dziesięcioleciach choroby cywilizacyjne takie jak nowotwory oraz otyłość stały się jednymi z największych zagrożeń dla zdrowia ludzkiego. Zauważa się rosnącą tendencje w liczbie diagnozowanych przypadków tych schorzeń. Jednocześnie postępujące zanieczyszczenie środowiska spowodowało, iż przedstawiciele nauki postawili pytanie jak silny związek łączy te dwa poważne problemy. Wiadomo, że zarówno choroby nowotworowe jak i otyłość mają swoje źródło w genetycznych i endokrynologicznych nieprawidłowościach. Dlatego też dokładne poznanie wpływu zanieczyszczeń na układ hormonalny oraz wywoływane przez nie zmiany w ekspresji genów stały się głównym przedmiotem badań nad tym problemem. W niniejszej pracy skupiono się na związkach, które działając agonistycznie lub antagonistycznie dla receptorów zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu endokrynologicznego (z ang. Endocrine Disrupting Chemicals, w skrócie EDCs). Związki te są odporne na degradacje i ulegają bioakumulacji w tkankach zwierzęcych i nawet w niskich dawkach mogą prowadzić do zmian hormonalnych i epigenetycznych. Podsumowane zostały międzynarodowe artykuły oraz badania na temat znaczenia związków chemicznych m.in takich jak dietylostilbestrol, bisfenol A czy benzen w rozwoju nowotworu prostaty, białaczek oraz otyłości.