Odmieniona : wizerunek Marii Komornickiej z perspektywy (auto)biografikcji

2025
book
monography
dc.abstract.enStudies on the diversity of Maria Komornicka's cultural attire grew out of the concept of (auto)biografiction in the approach of Stephen Reynolds and Max Saunders. The subject of interest was the "Changeling" attire permanently adopted by the poet on a July night in 1907, the ambiguity of which inspire several different interpretations. Komornicka's adoption of attire that was socially and culturally assigned to men at that time (she burns women's dresses, dons men's clothing and proclaims herself the incarnation of Piotr Włast's descendant, giving herself a male name and the nickname "Changeling") is in fact an escape into human creation in general. This is where all the "deformations" of form in her attire originate from: from androgyne to an angel (as the most perfect embodiment of androgyne), and then to a child (as an asexual being). In each of the works submitted to comparative analysis - the theatre play "White Marriage" by Tadeusz Różewicz (1973), the film "White Marriage" by Magdalena Łazarkiewicz (1992), the stage work "Book of Em" by Izabela Filipiak (2005), and the fictionalized biography "Different from Myself" by Brygida Helbig (2016) - the use of (auto)biografiction research reveals, on the one hand, the diversity of the representations of Komornicka that appear in them. On the other hand, the multiplicity of paths leading to their modulated versions by expanding the space adjacent to it through what determines their generic opacity, in a sense translating into the genological intricacy embedded in the matter of the texts. The first chapter revolves around the definition of the concept of (auto)biografiction, its genesis, components taken from Komornicka/Włast's work and beyond. Their presence in the source materials determines that they can be described as experiments with the (life)writing of Maria Komornicka / Piotr Odmieniec Włast from the 19th century to the present. The second chapter outlines the figure of Komornicka/Włast in the light of her/his legacy and the memory of her/ his contemporaries. The third chapter is a synthetic review of the previous findings on the works of the author of "The Devils" from a critical perspective. The fourth chapter, which is more extensive in its content than the previous ones, focuses on exposing the similarities and discrepancies in the way the poet perceives the ultimately undefined creation of the "Changeling".
dc.abstract.plStudia nad odmiennością szat kulturowych Marii Komornickiej wyrosły z koncepcji (auto)biografikcji w ujęciu Stephena Reynoldsa i Maxa Saundersa. Za przedmiot zainteresowania posłużył przybrany na stałe przez poetkę w lipcową noc 1907 roku strój "Odmieńca", którego niejednoznaczność inspiruje do szeregu rozmaitych odczytań. Przejęcie przez Komornicką ubioru przypisanego wówczas społecznie i kulturowo mężczyźnie (pali w kominku kobiece suknie, przywdziewa męską odzież i obwołuje się wcieleniem przodka Piotra Własta, nadając sobie męskie imię i przydomek Odmieniec) to w gruncie rzeczy ucieczka w kreację ludzką w ogóle. Stąd też wywodzą się wszelkie "odkształcenia" formy w jej okryciu: od androgyne do anioła (jako najdoskonalszego uosobienia androgyne), a następnie do dziecka (jako istoty apłciowej). W każdym z dzieł poddanych analizie porównawczej - sztuce teatralnej "Białe małżeństwo" Tadeusza Różewicza (1973), filmie "Białe małżeństwo" Magdaleny Łazarkiewicz (1992), utworze scenicznym "Księga Em" Izabeli Filipiak (2005) oraz fabularyzowanej biografii "Inna od siebie" / "Inny od siebie samego" Brygidy Helbig (2016) - ujawnia się przy wykorzystaniu badań (auto)biografikcji z jednej strony różnorodność występujących w nich ujęć wizerunków Komornickiej. Z drugiej - wielość dróg wiodących do ich zmodulowanych wersji poprzez poszerzenie przylegającej do nich przestrzeni za pomocą tego, co decyduje o ich rodzajowej nieprzejrzystości, w jakimś sensie przekładającej się na genologiczną zawiłość wrośniętą w materię tekstów. Rozdział pierwszy oscyluje wokół definicji pojęcia (auto)biografikcji, jego genezy, komponentów zaczerpniętych z twórczości Komornickiej/Własta i spoza niej. Ich obecność w materiałach źródłowych decyduje o tym, że można je określić mianem eksperymentów z (życio)pisaniem Marii Komornickiej / Piotra Odmieńca Własta od XIX wieku po teraźniejszość. Rozdział drugi zarysowuje sylwetkę Komornickiej/Własta w świetle jej/jego spuścizny i pamięci ludzi jej/jemu współczesnych. Trzeci stanowi syntetyczny przegląd pod względem krytycznym dotychczasowych ustaleń na temat twórczości autorki "Biesów". Czwarty, który w swej zawartości jest obszerniejszy niż poprzednie, skupia się na wyeksponowaniu podobieństw i rozbieżności w sposobie postrzegania ostatecznie nieokreślonej przez poetkę kreacji "Odmieńca".
dc.affiliationSzkoła Doktorska Nauk Humanistycznych
dc.contributor.authorKrawczyk, Wiktoria - 416315
dc.date.accessioned2025-07-15T08:16:31Z
dc.date.available2025-07-15T08:16:31Z
dc.date.createdat2025-07-07T11:53:48Zen
dc.date.issued2025
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.additionalBibliogr. s. 217-252. Publikacja została sfinansowana ze środków programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim (Moduł Visibility and Mobility)
dc.description.physical270
dc.description.sponsorshipidubidub_yes
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.doi10.12797/9788383682792
dc.identifier.isbn978-83-8368-279-2
dc.identifier.projectDRC AI
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/handle/item/557316
dc.languagepol
dc.placeKraków
dc.publisherKsięgarnia Akademicka
dc.publisher.ministerialKsięgarnia Akademicka
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa
dc.rights.licenceCC-BY-NC-ND
dc.rights.simpleviewWolny dostęp
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
dc.share.typeinne
dc.subject.en(auto)biografiction
dc.subject.engender identity
dc.subject.encultural image
dc.subject.enMaria Komornicka
dc.subject.enPiotr Odmieniec Włast
dc.subject.enIzabela Filipiak
dc.subject.enBrygida Helbig
dc.subject.enMagdalena Łazarkiewicz
dc.subject.enTadeusz Różewicz
dc.subject.pl(auto)biografikcja
dc.subject.pltożsamość płciowa
dc.subject.plwizerunek kulturowy
dc.subject.plMaria Komornicka
dc.subject.plPiotr Odmieniec Włast
dc.subject.plIzabela Filipiak
dc.subject.plBrygida Helbig
dc.subject.plMagdalena Łazarkiewicz
dc.subject.plTadeusz Różewicz
dc.subtypeMonography
dc.titleOdmieniona : wizerunek Marii Komornickiej z perspektywy (auto)biografikcji
dc.title.alternativeChanged : the image of Maria Komornicka from the perspective of (auto)biografiction
dc.typeBook
dspace.entity.typePublicationen
dc.abstract.en
Studies on the diversity of Maria Komornicka's cultural attire grew out of the concept of (auto)biografiction in the approach of Stephen Reynolds and Max Saunders. The subject of interest was the "Changeling" attire permanently adopted by the poet on a July night in 1907, the ambiguity of which inspire several different interpretations. Komornicka's adoption of attire that was socially and culturally assigned to men at that time (she burns women's dresses, dons men's clothing and proclaims herself the incarnation of Piotr Włast's descendant, giving herself a male name and the nickname "Changeling") is in fact an escape into human creation in general. This is where all the "deformations" of form in her attire originate from: from androgyne to an angel (as the most perfect embodiment of androgyne), and then to a child (as an asexual being). In each of the works submitted to comparative analysis - the theatre play "White Marriage" by Tadeusz Różewicz (1973), the film "White Marriage" by Magdalena Łazarkiewicz (1992), the stage work "Book of Em" by Izabela Filipiak (2005), and the fictionalized biography "Different from Myself" by Brygida Helbig (2016) - the use of (auto)biografiction research reveals, on the one hand, the diversity of the representations of Komornicka that appear in them. On the other hand, the multiplicity of paths leading to their modulated versions by expanding the space adjacent to it through what determines their generic opacity, in a sense translating into the genological intricacy embedded in the matter of the texts. The first chapter revolves around the definition of the concept of (auto)biografiction, its genesis, components taken from Komornicka/Włast's work and beyond. Their presence in the source materials determines that they can be described as experiments with the (life)writing of Maria Komornicka / Piotr Odmieniec Włast from the 19th century to the present. The second chapter outlines the figure of Komornicka/Włast in the light of her/his legacy and the memory of her/ his contemporaries. The third chapter is a synthetic review of the previous findings on the works of the author of "The Devils" from a critical perspective. The fourth chapter, which is more extensive in its content than the previous ones, focuses on exposing the similarities and discrepancies in the way the poet perceives the ultimately undefined creation of the "Changeling".
dc.abstract.pl
Studia nad odmiennością szat kulturowych Marii Komornickiej wyrosły z koncepcji (auto)biografikcji w ujęciu Stephena Reynoldsa i Maxa Saundersa. Za przedmiot zainteresowania posłużył przybrany na stałe przez poetkę w lipcową noc 1907 roku strój "Odmieńca", którego niejednoznaczność inspiruje do szeregu rozmaitych odczytań. Przejęcie przez Komornicką ubioru przypisanego wówczas społecznie i kulturowo mężczyźnie (pali w kominku kobiece suknie, przywdziewa męską odzież i obwołuje się wcieleniem przodka Piotra Własta, nadając sobie męskie imię i przydomek Odmieniec) to w gruncie rzeczy ucieczka w kreację ludzką w ogóle. Stąd też wywodzą się wszelkie "odkształcenia" formy w jej okryciu: od androgyne do anioła (jako najdoskonalszego uosobienia androgyne), a następnie do dziecka (jako istoty apłciowej). W każdym z dzieł poddanych analizie porównawczej - sztuce teatralnej "Białe małżeństwo" Tadeusza Różewicza (1973), filmie "Białe małżeństwo" Magdaleny Łazarkiewicz (1992), utworze scenicznym "Księga Em" Izabeli Filipiak (2005) oraz fabularyzowanej biografii "Inna od siebie" / "Inny od siebie samego" Brygidy Helbig (2016) - ujawnia się przy wykorzystaniu badań (auto)biografikcji z jednej strony różnorodność występujących w nich ujęć wizerunków Komornickiej. Z drugiej - wielość dróg wiodących do ich zmodulowanych wersji poprzez poszerzenie przylegającej do nich przestrzeni za pomocą tego, co decyduje o ich rodzajowej nieprzejrzystości, w jakimś sensie przekładającej się na genologiczną zawiłość wrośniętą w materię tekstów. Rozdział pierwszy oscyluje wokół definicji pojęcia (auto)biografikcji, jego genezy, komponentów zaczerpniętych z twórczości Komornickiej/Własta i spoza niej. Ich obecność w materiałach źródłowych decyduje o tym, że można je określić mianem eksperymentów z (życio)pisaniem Marii Komornickiej / Piotra Odmieńca Własta od XIX wieku po teraźniejszość. Rozdział drugi zarysowuje sylwetkę Komornickiej/Własta w świetle jej/jego spuścizny i pamięci ludzi jej/jemu współczesnych. Trzeci stanowi syntetyczny przegląd pod względem krytycznym dotychczasowych ustaleń na temat twórczości autorki "Biesów". Czwarty, który w swej zawartości jest obszerniejszy niż poprzednie, skupia się na wyeksponowaniu podobieństw i rozbieżności w sposobie postrzegania ostatecznie nieokreślonej przez poetkę kreacji "Odmieńca".
dc.affiliation
Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych
dc.contributor.author
Krawczyk, Wiktoria - 416315
dc.date.accessioned
2025-07-15T08:16:31Z
dc.date.available
2025-07-15T08:16:31Z
dc.date.createdaten
2025-07-07T11:53:48Z
dc.date.issued
2025
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.additional
Bibliogr. s. 217-252. Publikacja została sfinansowana ze środków programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim (Moduł Visibility and Mobility)
dc.description.physical
270
dc.description.sponsorshipidub
idub_yes
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.doi
10.12797/9788383682792
dc.identifier.isbn
978-83-8368-279-2
dc.identifier.project
DRC AI
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/handle/item/557316
dc.language
pol
dc.place
Kraków
dc.publisher
Księgarnia Akademicka
dc.publisher.ministerial
Księgarnia Akademicka
dc.rights
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa
dc.rights.licence
CC-BY-NC-ND
dc.rights.simpleview
Wolny dostęp
dc.rights.uri
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
dc.share.type
inne
dc.subject.en
(auto)biografiction
dc.subject.en
gender identity
dc.subject.en
cultural image
dc.subject.en
Maria Komornicka
dc.subject.en
Piotr Odmieniec Włast
dc.subject.en
Izabela Filipiak
dc.subject.en
Brygida Helbig
dc.subject.en
Magdalena Łazarkiewicz
dc.subject.en
Tadeusz Różewicz
dc.subject.pl
(auto)biografikcja
dc.subject.pl
tożsamość płciowa
dc.subject.pl
wizerunek kulturowy
dc.subject.pl
Maria Komornicka
dc.subject.pl
Piotr Odmieniec Włast
dc.subject.pl
Izabela Filipiak
dc.subject.pl
Brygida Helbig
dc.subject.pl
Magdalena Łazarkiewicz
dc.subject.pl
Tadeusz Różewicz
dc.subtype
Monography
dc.title
Odmieniona : wizerunek Marii Komornickiej z perspektywy (auto)biografikcji
dc.title.alternative
Changed : the image of Maria Komornicka from the perspective of (auto)biografiction
dc.type
Book
dspace.entity.typeen
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
17
Views per month
Views per city
Krakow
10
Pajęczno
7
Downloads
Krawczyk_Odmieniona.pdf
1
krawczyk_odmieniona_2025.pdf
1