Bibliogr. s. 205-208

Artykuł opisuje zwięźle rozwój (w ostatnim półwieczu) subdyscypliny lingwistyki literackiej zwanej w tradycji anglojęzycznej (głównie brytyjskiej) semantyką literacką, wskazując na jej korzenie w innych paradygmatach naukowych (m.in w formalizmie rosyjskim oraz moskiewsko-tartuskiej szkole semiotyki) oraz na jej bliskie związki z poetyką kognitywną. Autorka wskazuje też na rozwój badań nad językiem artystycznym we współczesnej polskiej myśli lingwistycznej. Semantyka literacka, według idei T. Eatona prezentująca szerokie, interdyscyplinarne podejście do tekstów literackich, w naturalny sposób wchodzi w dialog z translatologią w obrębie studiów zwanych stylistyką porównawczą. Autorka omawia pojęcie zwane dominantą semantyczną, wprowadzone do teorii języka przez Romana Jakobsona w 1976 r., a do polskiej krytycznej teorii przekładu przez S. Barańczaka (2004), a oznaczające najbardziej wyróżniający się element złożonej struktury wiersza, funkcjonujący jako klucz do jego interpretacji i tłumaczenia. Przykłady przytoczone przez Barańczaka, zarówno jako metajęzykowy komentarz do konstruowania jego własnych przekładów wybranych anglojęzycznych utworów poetyckich, jak również jako krytyczna ocena wytworów innych tłumaczy, prowadzą autorkę artykułu do konkluzji, że pojęcie dominanty semantycznej winno zostać zastąpione dominantą stylistyczną, która to kategoria lepiej odzwierciedla szczególną cechę konstrukcji znaczenia w tekstach poetyckich, przebiegającej na wielu płaszczyznach języka i często multimodalnej, zwaną wieloznaczeniowością (plurisignation, termin Philipa E. Wheelwrighta, 1954/1968). Ponadto, raczej niż o pojedynczej dominancie stylistycznej, powinniśmy mówić o ich zespole jako kluczu do złożonej semantyki poezji. Ważną dominantą pozostaje figuracja (a szczególnie użycie tropów), jednakże instrumentacja wiersza (całość jego fonetyki i wersyfikacji), a często także układ graficzny odgrywają nie mniejszą rolę w konstrukcji jego znaczenia.

The article refers briefly to the development, over the last half-century, of the sub-discipline of literary linguistics, called literary semantics in anglophone tradition. The author mentions also a development of studies on artistic language in contemporary Polish linguistic theorizing, Conceived as a broad linguistic approach to literary texts, literary semantics enters into dialogue with translation studies in the area of comparative stylistics. The author discusses the notion of semantic dominant, introduced into linguistics by R. Jakobson in 1976 and into the Polish critical theory of translation by St. Barańczak (2004) to designate the most salient element of the poem's complex structure, acting as a clue to its interpretation and translation. The examples provided by Barańczak lead us to the conclusion that the concept of semantic dominant should be re-named stylistic dominant, the term that better reflects a peculiar characteristic of a multi-level and often multimodal nature of meaning in poetic texts (plurisignation). What is more, we should talk about sets of stylistic dominants rather than their single occurrences. An important dominant remains figuration but the orchestration of the poem and often its graphic layout are of no less import in meaning construction.