Różnice w użytkowaniu wybranych strategii grzeczności oraz niegrzeczności przez kobiety i mężczyzn w debatach Izby Gmin

Niniejsza praca magisterska przedstawia różnice w używaniu strategii grzeczności oraz niegrzeczności przez posłów i posłanki brytyjskiej Izby Gmin podczas debat parlamentarnych. Głównym celem pracy jest wykazanie prawdziwości tezy głoszącej, że z powodu wielu ważnych zmian społecznych, które miały miejsce w Wielkiej Brytanii w czasie XX wieku, posłanki coraz częściej używają strategii niegrzeczności w swoich przemowach, natomiast posłowie konsekwentnie stosują strategie grzeczności, by ich wypowiedzi były odbierane przez słuchaczy jako mniej agresywne.Praca składa się z trzech rozdziałów, wstępu oraz zakończenia. Rozdział pierwszy zawiera opis badań języka kobiet i mężczyzn, rozpoczynający się od nienaukowych prób wyjaśnienia różnic pomiędzy stylami konwersacyjnymi obu płci, poprzez pierwsze powojenne opracowanie przedstawiające język kobiet zaprezentowane przez Lakoff (1975), aż po dalsze badania prowadzone nad mową kobiet i mężczyzn, które pojawiły się w odpowiedzi na jej pracę. Oprócz tego, przedstawione są również argumenty wytoczone przeciwko wnioskom wysnutym przez Lakoff (1975) przez innych językoznawców. Rozdział kończy się przeglądem różnorodnych naukowych podejść, które są próbami wytłumaczenia różnic pomiędzy mową kobiet i mężczyzn.W rozdziale drugim przedstawione są teorie grzeczności i niegrzeczności językowej, które zostały opracowane w XX wieku oraz na początku XXI wieku. Kluczową częścią tego rozdziału jest historia badań nad grzecznością językową rozpoczynająca się od wniosków Goffmana (1955), a kończąca się na teorii grzeczności Wattsa (2003). Największy nacisk w części rozdziału poświęconej niegrzeczności położony jest na przedstawieniu badań Culpepera (1996, 2005, 2008, 2009, 2013), który jest autorem wielu artykułów naukowych dotyczących niegrzeczności językowej, opierających się na pojęciach zaczerpniętych z teorii Brown i Levinsona (1978, 1987). Prace Culpepera są uzupełnione o badania nad niegrzecznością Bousfielda (2008) oraz Terkourafi (2008).Rozdział trzeci to analiza ilościowa ukazująca różnice pomiędzy posłami oraz posłankami w posługiwaniu się wybranymi strategiami grzeczności i niegrzeczności w dwunastu debatach Izby Gmin z ostatnich lat. (Wszystkie teksty debat używanych do analizy są załączone w postaci aneksu). Analiza zebranego materiału potwierdza tezę, iż posłanki zaczęły chętniej używać strategii niegrzeczności w swoich przemowach w Izbie Gmin, by podkreślić znaczenie swoich opinii, a posłowie potrafią wykorzystać zalety strategii grzeczności, by budować swój pozytywny, polityczny wizerunek.

This MA thesis concerns differences between male and female MPs in application of politeness and impoliteness strategies observed during the debates of the House of Commons. The main aim of the thesis is to prove the hypothesis that because of many important social changes which happened in Britain in 20th century, women are more eager to use impoliteness strategies more frequently and men start to present themselves as less aggressive and more polite politicians during parliamentary debates.The thesis consists of three chapters as well as the introduction and conclusion. Chapter one contains all the most significant genderlect studies beginning with first attempts to explain differences between feminine and masculine conversational styles based on folk linguistics, through the first modern research concerning the women’s speech written by Lakoff (1975) as well as the succeeding genderlect studies and their criticism, to end up with an explanation of scientific approaches towards differences between genderlects.Chapter two outlines the politeness and impoliteness theories which were developed in the 20th century and at the beginning of the 21st century. The history of politeness studies from Goffman (1955) to Watts (2003) is presented in this part of the thesis. The basis of the outline of impoliteness studies are mostly papers written by Jonathan Culpeper (1996, 2005, 2008, 2009, 2013), who is the author of the most complete impoliteness theory based on concepts taken from Brown and Levinson’s politeness theory (1978, 1987). Culpeper’s theory is supplemented by other linguists’ points of view (i.e. Bousfield 2008, Terkourafi 2008).Chapter three is the quantitative analysis showing differences between male and female MPs in the use of selected politeness and impoliteness strategies in twelve contemporary debates of the House of Commons. (The whole text of the parliamentary discussions under analysis is included in the appendix of this thesis). The analysis proves the hypothesis that due to many sociological changes which happened in the 20th century, female MPs have started to use impoliteness strategies more often and more consistently, whereas male MPs are more eager to use politeness strategies to soften the character of their political speeches.