Energy security of Poland in the natural gas sector

Sektor gazu ziemnego jest ważną składową energetyki państwa polskiego. Gaz ziemny jako surowiec energetyczny, posiada wiele zastosowań. Z gazu ziemnego wytwarza się energię elektryczną i cieplną, w przemyśle chemicznym używany jest np. do produkcji nawozów sztucznych, w transporcie służy jako paliwo dla pojazdów komunikacji zbiorowej bądź w samochodach osobowych, aż wreszcie mieszkańcy Polski wykorzystują gaz do celów komunalno-bytowych. Dodatkowo polska branża gazowa ma długą i bogatą tradycję, sięgającą połowy XIX wieku. Wpływa to na znaczenie tej gałęzi energetyki. Polska jako kraj członkowski Unii Europejskiej zobowiązany jest do stopniowej redukcji emisji dwutlenku węgla. Powoduje to, iż ranga sektora gazu ziemnego będzie wzrastać. Gaz ziemny jest najmniej emisyjnym surowcem energetycznym spośród wszystkich paliw kopalnych. Chociaż węgiel kamienny i brunatny jeszcze przez wiele lat będą stabilizatorami polskiej energetyki, jednak gaz ziemny w niektórych sektorach gospodarki wypiera paliwa węglowe. Największym problemem polskiej branży gazowej jest brak możliwości pokrycia zapotrzebowania na ten surowiec tylko z polskich złóż. Polska nie dysponuje dużymi pokładami gazu ziemnego, dlatego większość polskie władze importują znaczne ilości „błękitnego paliwa” . Polska przez kilka dekad była pod wpływem Związku Radzieckiego. W tamtym okresie zostaliśmy uzależnieni od dostaw gazu ziemnego z ZSRR. Po transformacji ustrojowej w 1989 r. polskie władze podejmowały próby uniezależnienia się od importu gazu ze Związku Radzieckiego, a po 1991 r. od Federacji Rosyjskiej. Rosja jako największy eksporter gazu ziemnego na świecie, wykorzystuje surowce energetyczne jako instrument wpływu na inne państwa, o czym Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej niejednokrotnie się przekonały. Niestety przez niecałe III dekady Polska jako suwerenne państwo nie zdołała w pełni zdywersyfikować dostaw gazu ziemnego. Oddanie do użytku Terminalu gazu skroplonego w Świnoujściu w 2015 roku znacząco przyczyniło się do zdywersyfikowania importu gazu, ale ciągle Polska pozostaje zależna od dostaw rosyjskich. Wszystkie te czynniki sprawiają, iż zapewnienie bezpieczeństwa w sektorze gazu ziemnego jest niezwykle istotnie, ponieważ brak stabilności i pewności tej gałęzi energetyki wpływa na całą gospodarkę Polski. Autor w pierwszej części niniejszej pracy opisał historię polskiego gazownictwa, przedstawił bilans gazowy państwa oraz scharakteryzował stan infrastruktury gazowej w Polsce. W drugiej części opracowania zostały przedstawione najważniejsze instytucji administracji publicznej i spółki energetyczne funkcjonujący w sektorze gazu ziemnego, a także strategiczne dokumenty państwa, w których wyznaczono najważniejsze cele rozwoju dla polskiej energetyki. Trzeci i ostatni fragment pracy został poświęcony relacjom politycznym Polski z najważniejszymi partnerami w dziedzinie energetyki w Europie oraz jak stosunki UE z Rosją oddziałują na polski sektor gazu ziemnego. Temat opracowania jest obszerny i porusza wiele aspektów, ponieważ wiele czynników wpływa na końcową strukturę polskiego sektora gazowego. Poza tym sytuacja na rynku gazu w Polsce i Europie jest dynamiczna, dlatego tak ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa polskiej branży gazowej, gdyż tylko wtedy Polska będzie w pełni energetycznie bezpieczna.

Natural gas sector is very important part of polish energy system. Natural gas is the third most popular source of energy in the country, after coal and crude oil. In the enconomy of Poland, natural gas is used in chemical industry, to produce electricity and heat, as a fuel in transportation and also is used by society in their houses. In the future, this source of energy will be more significant than nowadays, because Poland as a member of European Union has to reduce its carbon dioxide emission. Natural gas is very clean power source, favourable for the environment. However, Poland does not have enough of big resourses of natural gas, to cover energy requirements only from own deposits. Unfortunately, the main polish natural gas supplier is Russian Federation. Government of this country uses their strong position in Europe energy market to influence on states in Central and Eastern Europe, including Poland. Polish authorities since 1989, when communist system had collapsed, has been trying to autonomies off importing natural gas from Russia, without success. The opening of LNG Terminal in town Świnoujście (north-west Poland) in 2015 was the first investment, which has significantly improved energy security of Poland. Nevertheless, still polish government is buying a lot of natural gas from Russia. That is why Poland’s energy security depends on the situation in the natural gas sector of the country. In this study you can read about the history of polish natural gas industry, how much polish economy consume and import natural gas. You can also find an information about the most important central administrations bodies, which control and secure the sector, and about polish energy companies, which are developing and increasing security in natural gas industry. The author of the thesis has described energy relations between Poland and Russia, polish government’s energy policy in European Union and has pictured energy relationship of EU with Russian Federation and their impact on polish natural gas sector. The topic of this master’s thesis is very broad, because many aspects create the position of Poland’s natural gas industry. This is the reason why the author of this work has decided to describe condition of polish natural gas sector and its influence on energy security of Poland.