Sense of coherence, self-efficacy and coping strategies. Comparison of congenital and acquired disability

Praca poświęcona jest osobom z niepełnosprawnością ruchową. Głównym celem badań było porównanie dwóch grup: osób z niepełnosprawnością wrodzoną i nabytą. Szukano związku między momentem wystąpienia niepełnosprawności a stosowanymi strategiami radzenia sobie ze stresem, poczuciem koherencji i uogólnioną skutecznością własną. Podjęto także próbę sprawdzenia czy ograniczenia ruchowe są postrzegane w kategorii straty. Grupę badanych stanowiło 61 osób poruszających się przy pomocy wózka inwalidzkiego, z niepełnosprawnością o różnej etiologii: uraz rdzenia kręgowego, przepuklina oponowo-rdzeniowa (rozszczep kręgosłupa) oraz mózgowe porażenie dziecięce. Dołożono wszelkich starań, aby dobrać osoby o podobnym poziomie funkcjonowania. Posłużono się następującymi narzędziami: Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29), Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (COPE) oraz kwestionariuszem stworzonym przez autorkę. Osoby z uszkodzeniem rdzenia kręgowego posiadają silniejsze przekonanie, o posiadaniu umiejętności do poradzenia sobie niezależnie od okoliczności (własna skuteczność). Niepełnosprawność wrodzona w sposób istotny statystycznie częściej wiąże się ze strategiami: Poszukiwanie Wsparcia Instrumentalnego oraz Emocjonalnego a także Koncentracja na Emocjach i ich Wyładowanie. Wyniki badań pokazały, że straty w zakresie zdrowia mają zdecydowanie większą wartość dla osób, które usiadły na wózku inwalidzkim po wypadku (39,9% do 9,9%). W grupie z niepełnosprawnością nabytą 23 osoby uznały wypadek za stratę. Wydaje się, iż prowadzenie dalszych badań porównawczych mogłoby pomóc w lepszym zrozumieniu potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową, pokazać różnorodność tej grupy i w konsekwencji przyczynić się do większej inkluzji społecznej.

The work is dedicated to people with physical disabilities. It concerns the impact of disability on various psychological variables (the sense of coherence, self-efficacy, coping strategies and the sense of loss). The aim of the study was to compare people with congenital and acquired disabilities. The test group consisted of 61 people: 31 of them with diagnosis of cerebral palsy or myelomeningocele (spina bifida) and 30 people with spinal cord injury. All of them are wheelchair users in their everyday life. The following tools were used in the study: The Sense of Coherence Questionnaire (SOC-29) by A. Anotovsky, Generalized Self-Efficacy Scale (GSES) by R. Schwarzer and M. Jerusalem adapted by Z. Juczyński, and the Coping Orientations to Problems Experienced (COPE) by C. S. Carvera, M. F. Scheier and J. K. Weintraub, Polish adaptation by Zygfryd Juczyński and Nina Ogińska – Bulik. The own part is a modification of the loss line (J.W. James and F. Charry) and a few additional questions about the disability approach. Similar comparative studies have not been performed yet. Therefore, we posed questions whether the moment of disability affects coping strategies and other variables. An attempt was made to answer the question: Is becoming disabled during lifetime treated as a loss? The results indicate that people with acquired disability have a higher self-efficacy. 24 of them have entered the "accident" on their loss line (giving it a high value). Groups differ significantly in terms of using three strategies: concentration on emotions, seeking social and instrumental support. They are more often used by people with congenital disability. Further research studies are needed to increase social inclusion and possibly affect the effects of rehabilitation.