Przeszła przyszłość - obraz człowieka w powieści Wernera Bergengruena "Władca i sąd" ("Der Großtyrann und das Gericht")

The past future - vision of man in the novel of Werner Bergengruen "The Great Tyrant and the Court" ("Der Großtyrann und das Gericht")

Praca ta jest próbą ukazania ludzkiej słabości na podstawie powieści Wernera Bergengruena „Władca i sąd.”(niem. „Der Großtyrann und das Gericht” 1935, wyd. pol. 1960). Wykreowani przez autora bohaterowie poddawani są różnorakim pokusom. Analiza zachowań charakterów literackich została przeprowadzona na podstawie wybranych zagadnień z filozofii Thomasa Hobbesa, z głównym naciskiem na jego dzieło „Lewiatan”. Pesymistyczna wizja natury człowieka znajduje swoje odzwierciedlenie w sposobie postępowania postaci literackich. W swojej powieści Bergengruen ukazuje, jak jedno zdarzenie doprowadza do lawiny następstw, które ma daleko idące skutki dla poszczególnych postaci. Przestrzega tym samym przed olbrzymią odpowiedzialnością, jaką ponosi jednostka, podejmując działanie. W pracy zostały przedstawione i przeanalizowane zachowania poszczególnych charakterów literackich. Każde z nich chcąc chronić ważną dla siebie wartość, popada coraz głębiej w nieodwracalny wir zdarzeń. Słabości są nieodłączną częścią ludzkiej natury, a uleganie im wpisane jest w los człowieka. Niniejsza rozprawa ma zachęcić czytelnika do przemyśleń na temat niezmienności ludzkich zachowań w obliczu zagrożenia i przybliżyć mu tematykę twórczości Wernera Bergengruena.

This work is an attempt to show human weakness based on the novel of Werner Bergengruen "Der Großtyrann und das Gericht" 1935. The heroes created by the author are subject to their different temptations. Analyzing the behavior of the literary characters was carried out on the basis of selected topics from the philosophy of Thomas Hobbes, with the main focus on his work "Leviathan". The Pessimistic view of human nature is reflected in the actions of the protagonists. In his novel Bergengruen shows how one event leads to an avalanche of consequences, which has far-reaching implications for the different characters. Thus warns against huge responsibility that comes with taking an action. The paper presents and analyzes the behavior of particular literary characters. Each of them falls deeper and deeper into the vortex of irreversible events in their desire to protect values important to themselves. Weaknesses are an integral part of human nature, and indulgence is an essential part of man's fate. This thesis aims to encourage the reader to reflect on the immutability of human behavior in the face of danger and brings him to the subject of work of Werner Bergengruen.

Diese Arbeit ist ein Versuch, die menschlichen Schwächen mit Hilfe des Romans von Werner Bergengruen "Der Großtyrann und das Gericht" zu zeigen. Die von Bergengruen geschaffenen Gestalten unterliegen verschiedenen Versuchungen. Die Analyse der Verhaltungsweise der literarischen Gestalten wurde auf der Grundlage der ausgewählten Themen aus der Philosophie von Thomas Hobbes durchgeführt. Der Schwerpunkt liegt auf seinem Buch "Leviathan". Die von Hobbes offenbarte pessimistische Natur des Menschen spiegelt sich in den Handlungen der Figuren wider. Bergengruen zeigt in seinem Roman, wie ein Ereignis zu einer Lawine von Folgen führt, die weitreichenden Auswirkungen auf die verschiedenen Charaktere haben. So warnt er vor der großen Verantwortung, die ein Individuum in seiner Entscheidung zu handeln trägt. In der vorliegenden Arbeit wurden die Entscheidungen der einzelnen literarischen Figuren dargestellt und analysiert. Jede einzelne von ihnen verfällt in eine Verstrickung von Beziehungen, indem sie einen für sich wichtigen Wert zu beschützen versucht. Die Schwächen sind ein integraler Bestandteil menschlicher Natur und das Erliegen ist in das Geschick des Menschen eingeschrieben. Diese Dissertation will den Leser dazu ermutigen, die Unveränderlichkeit des menschlichen Verhaltens im Angesicht der Gefahr zu erwägen und ihm den Roman Werk von Werner Bergengruen näher zu bringen.