Personality determinants of coping with stress among mothers in the context of raising children with disability

W niniejszej pracy poruszono tematykę związaną z osobowościowymi uwarunkowaniami radzenia sobie ze stresem przez matki w kontekście niepełnosprawności ich dziecka. W badaniu wzięły udział trzy grupy osób badanych: matki dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (N = 20), matki dzieci z zespołem Downa (N = 20) i matki dzieci z dysfunkcjami narządu ruchu (N = 20). Zdecydowano się na zbadanie osobowości w ujęciu systemowym, skupiając się na jej czterech wymiarach: lęku, depresji, samoocenie oraz poczuciu własnej skuteczności. Do ich pomiaru posłużono się Inwentarzem Stanu i Cechy Lęku (STAI), Inwentarzem depresji Becka, Skalą samooceny Battle’a oraz Skalą Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES). Zaś w celu zbadania stylów radzenia sobie ze stresem skorzystano z Kwestionariusza stylów radzenia sobie ze stresem (CISS). Uzyskane wyniki wskazały na występowanie statystycznie istotnych różnic pomiędzy badanymi grupami matek w zakresie poziomu lęku i depresji, a także jednego z wymiarów samooceny – samooceny społecznej. Matki dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu osiągnęły istotnie wyższy wskaźnik lęku w stosunku do matek dzieci z zespołem Downa oraz wyższy wskaźnik depresji i niższy samooceny społecznej w porównaniu do obu pozostałych grup. Nie stwierdzono różnic w przejawianych przez matki stylach radzenia sobie ze stresem. Lęk oraz depresja okazały się być silnymi predyktorami stylu zorientowanego na emocje, zaś poczucie własnej skuteczności stylu skoncentrowanego na zadaniu. Wykazano także istotny ujemny związek między samooceną ogólną i osobistą oraz poczuciem własnej skuteczności a emocjonalnym stylem radzenia sobie ze stresem.

This study aims to assess the association between coping styles and some personality traits (anxiety, depression, self – esteem and self – efficacy) of mothers in the context of raising children with disability. Three groups of participants were compared: 20 mothers of children with autism spectrum disorder, 20 mothers of children with Down syndrome and 20 mothers of children with physical disability. The data was collected using five questionnaires, State – Trait Anxiety Inventory (STAI), Beck Depression Inventory, The Culture - Free Self-Esteem Inventory, Generalized Self – Efficacy Scale (GSES) and the Coping Inventory for Stressful Situations (CISS). The results of the research indicated a higher level of anxiety in mothers of children with autism spectrum disorder compared with mothers of children with Down syndrome as well as higher level of depression and lower social self – esteem in comparison with other both groups. It was no differences between mothers in using coping styles. Anxiety and depression were strong predictors of emotion – oriented coping and self – efficacy was the predictor of task – oriented coping. In addition, general and personal self – esteem and self - efficacy was negatively associated with emotion – oriented coping.