Unreliable narrator in feature film

Autor przedstawia funkcje narratora niewiarygodnego w filmach fabularnych, w kontekście definicji, jaką dla tej instancji narracyjnej zaproponował w literaturoznawstwie Wayne C. Booth (w książce The Rhetoric of Fiction /1961/). Za cechę konstytutywną konstrukcji narratora niewiarygodnego w dziele literackim Booth uznał dystans, jaki stopniowo powstaje między autorem wpisanym w tekst a narratorem. Stopniowa utrata zaufania do postaci snującej opowieść zachęca czytelnika do wspólnej z autorem oceny jego postawy. Jednak gdy narrator okazuje się już niegodny zaufania, zmienia się cały efekt dzieła. Ostaszewski przywołuje różnorodne przykłady filmów, śledząc rodzaje przejawiania się takiej właśnie instancji narracyjnej. Za kluczowe dla wyjaśnienia form niewiarygodności we współczesnych filmach autor uznaje kategorię ironii, i to zarówno na płaszczyźnie komunikacyjnej, jak i estetycznej. W podsumowaniu Ostaszewski stwierdza, że uznanie, iż mamy do czynienia z narratorem niewiarygodnym, jest strategią interpretacyjną, którą można się posłużyć w trakcie lektury dzieła filmowego w celu zintegrowania przedstawionych w filmie zdarzeń w spójną i logiczną historię.

The author presents the function of an unreliable narrator in feature films, in the context of the definition proposed by Wayne C. Booth (in The Rhetoric of Fiction, 1961). Booth considers the constitutive characteristic of the unreliable narrator in literature to be the distance that gradually opens between the author and the narrator. The gradual loss of trust towards the storyteller invites the reader to evaluate his attitude. When the narrator turns out to be completely untrustworthy, the entire effect of the text is transformed. Ostaszewski lists a number of films that feature unreliable narrators, and shows different versions of this type of narration. Irony turns out to be the key element in understanding untrustworthiness in contemporary film. Identifying the unreliable narrator is a means through which one can integrate events present in the film into a coherent and logical construction.