From Isfahan to Warsaw: posthumous inventories of Salomon Syri (Zgórski), envoy of Jan III Sobieski to Persia

Սպահանից մինչ Վարշավա։ Պարսկաստանում Յան 3-րդ Սոբեսկու բանագնաց Սալոմոն Սիրիի (Զգուրսկու) հետմահու գույքագրումը

Bibliogr. s 131-132

Poselstwo Salomona Syriego (Zgórskiego), Ormianina w służbie króla polskiego Jana III Sobieskiego, do szacha perskiego Sulejmana I, odbyte w latach 1688-1690, związane było z kontynuacją zabiegów o włączenie Persji do sojuszu antyosmańskiego, a także z prowadzoną w latach 80. XVII wieku akcją jezuitów, której celem było dotarcie szlakiem lądowym przez Syberię do Chin. Syri zmarł jednak tragicznie w czasie pobytu w Isfahanie i został pochowany w tamtejszym kościele jezuitów. Po śmierci dyplomaty Polacy przebywający w stolicy Persji sporządzili inwentarz rzeczy należących do niego, spakowali je do kilku skrzyń i przesłali do Polski przez Moskwę. W zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego znajdują się cztery rękopiśmienne inwentarze mienia po Syrim, sporządzone w Moskwie przez polskiego rezydenta Jerzego Dominika Dowmontta. W kilku etapach przesyłał on swemu królowi rzeczy należące do posła. Inwentarze mienia po Syrim, opublikowane w artykule, to ważne i unikatowe źródła zarówno do dziejów polskiej dyplomacji, jak i kultury materialnej.

The embassy of Salomon Syri (Zgórski), an Armenian in the service of Polish King Jan III Sobieski, to Persian Shah Suleiman I, undertaken in 1688-1690, was related to efforts to include Persia in the anti-Ottoman alliance. It was also connected with the Jesuit mission in the 1680s, aiming to reach China via Siberia. However, Syri was killed in Isfahan during the mission and was buried in the Jesuit church there. After the diplomat’s death, Poles residing in the capital of Persia compiled an inventory of his belongings, packed them into several crates, and sent them to Poland through Moscow. The University of Warsaw Library holds four handwritten inventories of Syri’s property, prepared in Moscow by the Polish resident Jerzy Dominik Dowmont. He sent to his king the belongings of the envoy in several parts. The inventories of Syri’s property, published in the article, constitute important and unique sources for the history of both Polish diplomacy and Polish material culture.ublished in the article, constitute important and unique sources for the history of both Polish diplomacy and Polish material culture.

Հայազգի Սալոմոն Սիրին (Զգուրսկի) Լեհաստանի թագավոր Յան 3-րդ Սոբեսկու մոտ ծառայության մեջ էր։ 1688-1690 թվականներին իր՝ պարսից շահ Սուլեյման I-ի մոտ առաքելության նպատակն էր Պարսկաստանը հակաօսմանական դաշինքի մեջ ներառելն էր, ինչպես նաև 17-րդ դարի 80-ականներին տեղի ունեցող ճիզվիտների գործողությանը միանալն էր, որի նպատակներից էր ցամաքային ճանապարհներով Սիբիրից հասնել Չինաստան։ Սակայն Սիրին ողբերգական մահացավ Սպահանում գտնվելու ժամանակ և թաղվեց այնտեղի ճիզվիտական եկեղեցում։ Դիվանագետի մահից հետո Պարսկաստանի մայրաքաղաքում գտնվող լեհերը գույքագրեցին նրա ունեցվածքը, փաթեթավորեցին մի քանի արկղերի մեջ և դրանք Մոսկվայով ուղարկեցին Լեհաստան։ Վարշավայի համալսարանի գրադարանի հավաքածուները ներառում են Սիրիի ունեցվածքի չորս ձեռագրերից բաղկացած գույքագրումը, որը կազմվել էր Մոսկվայում բնակվող լեհ ռեզիդենտ՝ Յեժի Դոմինիկ Դոումոնտի կողմից: Մի քանի փուլով նա իր թագավորին ուղարկեց դիվանագետի իրերը։ Հոդվածում հրապարակված Սիրիի գույքի հաշվառումները կարևոր և եզակի աղբյուրներից են ինչպես լեհական դիվանագիտության, այնպես էլ նյութական մշակույթի համար։