Film as a tool of artistic propaganda in the Soviet cinema.

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest odkrycie artystycznego wymiaru propagandowych filmów radzieckich, pochodzących z lat dwudziestych XX wieku. Okres ten był czasem kształtowania się nowego ustroju politycznego, który doprowadził ostatecznie do powstania kraju,który stał się modelowym przykładem państwa totalitarnego - to jest do powstania Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W niniejszej pracy chcemy pokazać jak ważną rolę odgrywał film w indoktrynacji mieszkańców ZSRR, których mentalność kształtowana była w dużej mierze przez kino, filmy agitacyjne itp. Materiałem badawczym danej pracy są przede wszystkim dwa filmy: "Matka" ("Мать") w reżyserii Wsiewołoda Pudowkina oraz "Pancernik Potiomkin" ("Броненосец Потёмкин"), nakręcony przez Siergieja Eisensteina. Zdecydowaliśmy się na analizę filmów Pudowkina i Eisensteina, ponieważ nazwiska obu reżyserów są dziś powtarzane w kontekście nawiązań do klasyki kinematografii. Obecnie pojawiła się jednak tendencja patrzenia na obu twórców przez pryzmat kina instrumentalnego, które tworzyli pod dyktando partii politycznej. Mieliśmy nadzieję, że skupiając się w niniejszej pracy magisterskiej na "Matce" oraz "Pancerniku Potiomkinie" odkryjemy nowe aspekty obu dzieł filmowych, zwłaszcza w odniesieniu ku artystycznej propagandzie. Niniejsza praca magisterska składa się z czterech zasadniczych części: trzech rozdziałów oraz zakończenia. Rozdział pierwszy to najbardziej teoretyczna część całej pracy. Skupiamy się w niej na terminie "propaganda", rozważamy jego pochodzenie i to, jak propaganda rozwijała się na przestrzeni wieków. Skupiamy naszą uwagę przede wszystkim na rozwoju propagandy w państwach totalitarnych. Rozdział drugi odnosi się do życia i twórczości Wsiewołoda Pudowkina, uznawanego obecnie za jednego z najlepszych reżyserów radzieckich I połowy XX wieku. W tej części opisujemy krótko życie filmowca, nawiązując do jego artystycznych doświadczeń zawodowych i poddajemy analizie wspomniany już dramat filmowy "Matka", będący adaptacją opowiadania M. Gorkiego pod tym samym tytułem. Opisując "Matkę", skupiamy naszą uwagę na symbolice filmu, grze aktorów itp. Trzeci rozdział naszej pracy jest poświęcony Siergiejowi Eisensteinowi, którego krytycy nazywają geniuszem kina. Opisujemy Eisensteina przez pryzmat jego rewolucyjnych sympatii i oddania sprawom nowej władzy, a najwięcej uwagi poświęcamy "Pancernikowi Potiomkinie", jednemu z najlepszych filmów światowej kinematografii. U Eisensteina interesuje nas zwłaszcza jego bohater masowy i montaż. W zakończeniu pracy staramy się prześledzić rozwój kina propagandowego głównie na przestrzeni lat trzydziestych i dziewięćdziesiątych XX wieku, jako na dwóch przeciwstawnych okresach. Lata 30. są bowiem okresem, następującym tuż po czasach, które opisujemy w trzech rozdziałach naszej pracy, zaś lata 90. to pierwsze lata po upadku ZSRR. Staramy się wobec tego określić, czy w tak współczesnych czasach jest jeszcze możliwe tworzenie filmów propagandowych, podobnych do tych z lat 20. czy 30.

The purpose of this master's thesis is to present the film as an artistic tool of political propaganda in the Soviet Union. In our master's thesis we focus on films that have been shot in the twenties of the twentieth century. That's when in the country formed a new political system, which was based on surveillance, indoctrination and censorship. The material of this master's thesis are two films, "Mother", directed by Vsevolod Pudovkin and "Battleship Potemkin," directed by Sergei Eisenstein. We decided to consider these two films because they are classic film production, but nowadays they are rated as a typical propaganda films. This kind of attitude manifested especially young people, who do not understand the artistic meaning of both of these films. Our master's thesis consists of four main parts: three chapters and conclusion. The first chapter relates to the origin and meaning of the word "propaganda". In this section, we are also wondering on the development of propaganda in totalitarian countries. The second chapter is dedicated to Vsevolod Pudovkin, which is considered to be one of the best Soviet film directors of the first half of the twentieth century. In the second chapter we describe the films of Sergei Eisenstein, who directed one of the best films in the history of world cinema, "Battleship Potemkin". In the end we try to examine how propaganda cinema developed in the Soviet Union in the twentieth century.