Selected aspects of the dispute over the status of the concepts based on Anselm’s of Canterbury and Descartes’s ontological arguments and their reception.

Niniejsza praca porusza problem języka, użytego przez Anzelma z Canterbury i Kartezjusza do konstrukcji dowodu ontologicznego. Celem jest przedstawienie propozycji analitycznego podejścia do pojęć użytych w toku dowodowym, a tym samym próby wypracowania odpowiedzi na pytanie: na ile adaptacja logicznej analizy pojęć do toku argumentacji zawartej w dowodzie, pozwala na przybliżenie badacza do rozwiązania problemu z nim związanego. Anzelm wyprowadził twierdzenie mówiące, że myśl może wskazywać na realne istnienie przedmiotu myśli. Jego kategoria czegoś od czego nic większego nie można pomyśleć była kontrowersyjna w kontekście pojęć użytych do budowy tego twierdzenia. Jako pierwszy swoje obiekcje wyraził Gaunilon, który stwierdził że na podstawie struktury rozumowania Anzelma, można udowodnić praktycznie każdą rzecz możliwą do pomyślenia. Ta dyskusja na temat przejścia od istnienia w intelekcie do istnienia realnego, jest pierwszym etapem sporu o wokół pojęć zawartych w dowodzie ontologicznym. Drugi etap związany jest z dowodem Kartezjusza i jego pojęciem istoty doskonałej. Krytycznym momentem dla tego etapu była analiza dowodu przez Immanuela Kanta i Gottloba Fregego. Uważali oni, że istnienie nie przysługuje Bogu w taki sposób w jaki zostało to przedstawione w dowodzie. Podając własne rozumienie kategorii istnienia, oraz relacji pojęć do rzeczy, próbowali wykazać, że dowód ontologiczny jest niemożliwy do utrzymania. Na koniec pracy zaprezentowane zostały dwa alternatywne podejścia do problemu dowodów ontologicznych. Pierwszy z nich opiera się na teorii semantycznej Rudolfa Carnapa, na podstawie której opracowany został schemat językowy dla zdań metafizycznych. Drugi przedstawia teorię gier językowych i ich adaptację do języka religijnego. Na podstawie tych alternatywnych podejść możliwym jest obrona dowodu ontologicznego.

This paper concerns the problem of language which was used by Anselm of Canterbury and Descartes to construct the ontological arguments. The aim is to propose an analytical approach to the concepts used in the line of the argumentation, and therefore try to develop answers to the question: how the adaptation of logical analysis of the concepts to the ongoing argumentation, contained in the proof, allows the researcher to became closer to the solution of the problem associated with it.Anselm brought the proposition, that the thought might indicate the real existence of the object of thought. His category of ‘something from which nothing greater cannot be conceived’ was controversial in the context of the concepts used in the construction of this claim. Gaunilon was first who expressed his objections, which concluded that on the basis of the Anselm’s argument structure, you can prove almost any conceivable being. This discussion about the inference from being in a intellect to real existence, is the first phase in the dispute over the status of the concepts based on ontological arguments. The second stage is related to the Descartes’s ontological argument and his concept of being excellent. A critical moment for this phase was the analysis of the ontological argument by Immanuel Kant, and Gottlob Frege. They believed that the existence of God is not his property in the way in which this has been shown in the Descartes’s argument. They made their own understanding of the category of existence, and the relation of concepts to things and tried to show that the ontological argument is untenable.In the end, two alternative approaches to the problem of the ontological argument are presented. The first one is build on the grounds of the Carnap’s semantic theory which is based on the structure of language which has been developed for the metaphysical statements. The second one presents the theory of language games and their adaptation to religious language. According to those approaches it is possible to defend ontological argument.