Contemporary variants of Polish detective stories

Celem niniejszej pracy jest próba charakterystyki współczesnych wariantów polskiej powieści detektywistycznej. Jako czołowych przedstawicieli tego gatunku wybrałem trójkę pisarzy: Zygmunta Miłoszewskiego, Katarzynę Bondę oraz Marka Krajewskiego – autorów, którzy w swoich powieściach łączą wiele konwencji narracyjnych. Na potrzeby tej pracy wyróżniłem trzy najczęściej występujące typy, a więc: powieść detektywistyczną jako portret współczesnej Polski – na przykładzie trylogii Zygmunta Miłoszewskiego, powieść detektywistyczno-obyczajową na przykładzie powieści Katarzyny Bondy oraz powieść detektywistyczną w kostiumie retro na przykładzie cyklu o Breslau Marka Krajewskiego.Każdy z przywołanych przeze mnie pisarzy charakteryzuje się odmiennym stylem pisania i stosuje inne rozwiązania fabularne. Elementem wspólnym dla tych autorów jest wykreowanie nietuzinkowego i charakterystycznego bohatera, który wyróżnia się na tle innych postaci literackich. W prezentowanych powieściach istotne jest nie tylko miejsce, w którym rozgrywa się akcja książki, ale również zastosowanie konwencji realistycznej. Ważnym założeniem tej pracy jest nie tylko zestawienie tych powieści ze sobą, ale również próba charakterystyki zmian jakie zaszły w obrębie tego gatunku po transformacji ustrojowej.

The aim of the following thesis is to characterize contemporary variants of the Polish detective novel. Zygmunt Miłoszewski, Katarzyna Bonda and Marek Krajewski have been its main representatives whose works combine numerous narrative conventions. For the need of this research I have singled out three most common types of novels: a detective novel portraying contemporary Poland presented in Zygmunt Miłoszewski’s trilogy, a detective novel of manners represented by Katarzyna Bonda’s work and a retro detective novel illustrated by Marek Krajewski’s novel cycle about Breclau. All the above mentioned writers distinguish themselves with a different style of writing and use different narrative ideas. The common feature of the works is the creation of unconventional and distinctive main character standing out against other dramatis personae. As far as the following novels are concerned, both the place of action matters a lot and the application of realistic convention is of great importance. A significant assumption of the following thesis is not only juxtaposition of these three detective novels but also an attempt to present the changes within this genre after the political transformation.