Socmodern architecture in Polish poetry of the 20th century (Białoszewski-Barańczak)

Celem pracy jest ukazanie obrazu architektury socmodernistycznej w poezji polskiej XX wieku. Do analizy tematu zostały wykorzystane wiersze z tomów Odczepić się, Oho i Rozkurz Mirona Białoszewskiego oraz z cyklu Kątem u siebie Stanisława Barańczaka. Autorka pracy omawia proces i przyczyny degeneracji modernistycznego budownictwa wielorodzinnego, od teorii Le Corbusiera do powstania osiedli wielkopłytowych. Następnie analizuje wpływ takiej architektury na obrazowanie poetyckie, skupiając się na kategoriach przestrzeni, akustyki, unifikacji, wysokości i prowizoryczności. W swoich rozważaniach odnosi się również do języka, jako ważnego elementu twórczości obu poetów. Wnioski płynące z pracy to przede wszystkim odmienność w sposobach ukazania podobnej przestrzeni oraz różnice dotyczące użycia innych środków językowych. U Białoszewskiego wielka płyta wiąże się tym, co dzieje się na zewnątrz, natomiast u Barańczaka z wnętrzem mieszkania. Pierwszy z poetów kształtuje w swojej twórczości przestrzeń realną, zaś drugi przestrzeń paraboliczną. Natomiast u obu poetów nowe doświadczenia mieszkalne stają się inspiracją do poetyckiego opisu życia w blokowisku.

The aim of this research work is to present the image of socmodern architecture in Polish poetry of the 20th century. For the analysis of the topic there were used poems from Miron Białoszewski’s volumes Odczepić się, Oho and Rozkurz and Stanisław Barańczak’s cycle Kątem u siebie. Author of this work discusses the process and causes of multi-family housing degeneration, from Le Corbusier’s theories to socmodern estates. Then she analyzes the impact of such architecture on poetic imaging, focusing on space, acoustics, unification, height and temporariness. She also refers to language as an important element of both poets works. The conclusion of this work are the differences in the ways of the similar space illustration and differences in using other linguistic means. In Białoszewski’s poetry socmodern architecture is connected with what is happening outside, while in Barańczak’s with the inside of the apartment. The first poet creates in his works a real space, while the second poet parabolic space. However, both poets new residential experience become the inspiration for a poetic description of life in socmodern blocks.