Porównanie strategii tłumaczeniowych, zastosowanych przy przedstawieniu zagadek detektywistycznych w rosyjskim i polskim przekładzie wybranych powieści Agathy Christie

Comparison of translation strategies in the presentation of detective mysteries in Russian and Polish translations of selected Agatha Christie novels

Celem niniejszej pracy było porównanie trudności, napotykanych przy przekładzie powieści detektywistycznych na język rosyjski i polski, oraz powszechnie stosowanych sposobów ich rozwiązania. Analizie zostały poddane trzy rodzaje trudności, występujących w tłumaczeniach utworów Agathy Christie: przekład wskazówek opartych na grze słów, przekład szyfrów oraz wpływ określonych cech języka na tłumaczenie zagadek. Analiza wykazała, że rosyjscy tłumacze częściej skłaniają się do wprowadzania w tekst transformacji tłumaczeniowych, polscy zaś zazwyczaj nie modyfikują podstawowych elementów intrygi. W obu przypadkach dostrzegalna jest skłonność do dosłownego tłumaczenia tekstu, niejednokrotnie ze szkodą dla przedstawionej w utworze zagadki.

The aim of the thesis was to compare difficulties encountered in the process of translating mystery novels into Russian and Polish languages, and ways of dealing with them. A total of three difficulties appearing in translations of Agatha Christie’s works were analyzed: translation of clues based on wordplay, translation of ciphers, and the influence of certain properties of language on the translation. The results of the study showed that Russian translators are much more likely to use translation transformation, whereas Polish ones usually don’t introduce serious changes to the text. In both cases there is a tendency to make a direct translation at the expense of the mystery introduced in the original text.

Целью настоящей дипломной работы было сравнение трудностей, с которыми сталкиваются переводчики детективов на русский и польский языки, а также способов, обычно принимаемых для их решения. Анализу подверглись три вида трудностей, встречаемых в переводах произведений Агаты Кристи: перевод улик, основанных на игре слов, перевод зашифрованных посланий, а также влияние определённых свойств языка на передачу загадок. Анализ показал, что русские переводчики чаще прибегают к применению в тексте переводческих трансформаций, а польские обычно не решаются на модификацию основных элементов детективной интриги. В обоих случаях можно заметить склонность к прямому переводу текста, неоднократно в ущерб представленной в произведении загадке.