Prison subculture - reality before and after 1989

Wielu zainteresowanych tematem „grypsery” twierdzi, iż obecnie zjawisko to ulega powolnemu wymarciu. Dlatego głównym celem niniejszego opracowania jest przedstawienie obrazu „drugiego życia” przed i po 1989 roku oraz weryfikacja zmian i przeobrażeń jakie zaszły w tym czasie w podkulturze więziennej. Praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym z nich omówiono i wyjaśniono pojęcie podkultury więziennej oraz etiologię powstania tego zjawiska. W drugim rozdziale scharakteryzowano nieformalne grupy podkulturowe jakie wytworzyły się w polskich zakładach karnych. Na przestrzeni lat wykreowało się wiele grup podkulturowych, jednak do najbardziej charakterystycznych należą „grypsujący”, „niegrypsujący” oraz „cwele”. Członkowie tych grup pełnią określoną funkcję w społeczności osadzonych, a każdy więzień zajmuje określone miejsce w hierarchii wewnętrznej w poszczególnych grupach, jaki i w ogóle społeczności więziennej. W tym rozdziale znalazł się również opis więziennego systemu wartości, zasad, norm oraz sankcji jakie obowiązują wewnątrz świata „grypsujących”.Trzeci rozdział przedstawia obraz podkultury więziennej jaki wytworzył się przed 1989 rokiem i w jaki sposób na ten obraz przekłada się wpływ ówczesnego ustroju państwa oraz warunki bytowe panujące w placówkach penitencjarnych. Kolejnym czynnikiem jaki został poddany analizie, który w mojej ocenie miał duży wpływał na kreowanie „drugiego życia więzienia”, był stosunek funkcjonariuszy Służby Więziennej do więźniów oraz podejmowane przez administrację penitencjarną działania resocjalizacyjne. Analizując sytuację wśród grup podkulturowych, należy również zwrócić uwagę na charakter i osobowość osadzonych oraz politykę karna sądów, ponieważ te czynniki mają istotny wpływ na kreowanie i rozwój podkultury więziennej. Natomiast w rozdziale czwartym przedstawiono obraz „drugiego życia więzienia” po 1989 roku, z uwzględnieniem tych samych czynników, które zostały wymienione w rozdziale trzecim. Zmiany jakie zaszły w Polsce po przeobrażeniach ustrojowych, niewątpliwie miały istotny wpływ na zachowanie osadzonych. Zaczęto stosować zasadę humanitarnego traktowania skazanych, przestrzegać ich prawa oraz starano się wpływać na ich zachowanie w pozytywny sposób, poprzez procesy resocjalizacyjne. Kadra więzienna została w znacznej części zmieniona, na wykwalifikowanych pracowników, a sama struktura osadzonych przez zmiany w polityce karnej oraz rozwój społeczno-ekonomiczny państwa, doprowadziła do wytworzenia się nowego obrazu podkultury więziennej. W ostatnim rozdziale zostały porównane i przeanalizowane zmiany jakie zaszły w podkulturze więziennej przed i po 1989 roku. Przedstawiono i uwzględniono wpływ czynników zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych, które mają znaczenie dla powstania i wykreowania określonego obrazu „drugiego życia więzienia”.

People interested in the topic of "grypsery" claim that the phenomenon is now slowly declining. That is why the main theme of this dissertation is to present the image of the "second life" before and after 1989 and to verify the changes and transformations that took place at that time in the prison subculture. This dissertation consists of four chapters. The first one discusses and explains the concept of prison subculture and the etiology of this phenomenon.The second chapter describes the informal subcultures that had formed in Polish penitentiaries. Over the years many subcultures have emerged, but the most popular ones are "grypsujący", "niegrypsujący" and "cwele". Members of these groups have a specific role in the detained community, and each prisoner occupies a particular place within the hierarchy of the individual group and the prison community at large. The chapter also contains a description of the prison system of values, principles, norms, and sanctions that exist within the world of "grypsujących".The third chapter describes the prison subculture that was created before 1989 and how it was influenced by the communistic state regime and the living conditions of penitentiary institutions. Another factor that underwent analyzation, which in my opinion had a strong influence on the creation of the "second life", was the attitude of the Prison Service officers to the prisoners and the resocialization activities undertaken by the administration. When analyzing the situation of the prison subcultures, attention should also be paid to the character, personality of the prisoners and to the criminal policy of the courts, as these factors have a significant impact on the creation and development of the prison subculture.In contrast, chapter four presents the "second life" after 1989, taking into account the same factors as those listed in the third chapter. The changes that took place in Poland after the system transformation undoubtedly had a significant impact on the behavior of the detainees. Moreover, Authorities began to apply the principle of humanitarian treatment of convicts, they started abiding the human rights, and tried to influence the behavior of the prisoners in a positive way through rehabilitation processes. The penitentiary staff were replaced in a large part by qualified personnel, and the prison structure itself was changed by the modification of penal policy and the socio-economic development of the state, which all led to the creation of a new image of the prison subculture.In the last chapter, the changes that took place in prisons before and after 1989 were compared and analyzed. The influence of both external and internal factors, which are relevant for the creation of a particular image of the "second life", are presented and taken into account.