Reprezentacja niebinarności i strategie tłumaczeniowe w polskim tłumaczeniu „I Wish You All the Best”

W latach 90. badacze queer wysunęli teorię, że płeć kulturowa, w odróżnieniu od płci biologicznej, jest performatywna i zmienna. Tak przełomowe podejście do kwestii płci przyczyniło się do wyodrębnienia niebinarnej tożsamości płciowej – terminu zarówno jednostkowego jak i parasolowego dla osób odrzucających binarny podział płci – która stworzyła potrzebę odejścia od binarnych form językowych. Ów postęp kulturowy i społeczny w społeczności LGBTQ+ napędził rozwój języka inkluzywnego, który wkrótce znalazł odzwierciedlenie w literaturze i przekładzie. Postuluje się, że język inkluzywny jest odpowiedzią na niewidoczność kobiet w językach androcentrycznych oraz na brak uniwersalnie przyjętych form neutralnych płciowo w odniesieniu do podmiotów ludzkich. Niniejsza praca analizuje ewolucję literatury dla młodzieży, w tym queerowych publikacji young adult, charakterystykę postaci fikcyjnych i jej wpływ na czytelników, a także możliwe powiązania między empatią, neutralnością płciową i tłumaczeniem. Analiza tłumaczenia powieści amerykańskiej osoby autorskiej, Mason Deaver, pod tytułem "I Wish You All The Best", dowodzi, że egzotyzacja i domestykacja są istotnymi zagadnieniami, zarówno językowymi, jak i kulturowymi, w przekładzie tekstów kwestionujących ogólnie przyjęte normy społeczne.

In the 1990s, queer theorists postulated that gender, different from biological sex, is performative and fluid. This novel understanding of gender led to the emergence of non-binary gender identity, a term denoting gender-nonconforming individuals, that necessitated a departure from binary linguistic forms. The sociocultural advancements within the LGBTQ+ community have propelled the development of language inclusivity that has soon permeated literature and translation studies. Gender-inclusive language aims to address the invisibility of women in androcentric languages and the lack of universal gender-neutral forms for human referents. The paper examines the evolution of young adult literature and its queer publications, characterisation of fictional characters and its impact on readers, and the possible connections between empathy, gender neutrality, and translation. Finally, the analysis of Artur Łuksza’s translation of “I Wish You All The Best”, a young adult novel by an American non-binary writer, Mason Deaver, argues that foreignisation and domestication are valuable considerations, both linguistically and culturally, for translations of texts that question the status quo.