Recognition in the national law of a parent-child legal relationship between a child born as a result of a surrogacy agreement and the intended mother : conclusions from advisory opinion No. P16-2018-001 of the European Court of Human Rights

Opracowanie dotyczy uznania w prawie krajowym stosunku prawnego rodzic-dziecko między dzieckiem urodzonym w wyniku umowy o macierzyństwo zastępcze. Analiza obejmuje problem macierzyństwa zastępczego w świetle ostatnich doświadczeń europejskiego systemu praw człowieka. Z uwagi na fakt, że nie ma jednolitych reguł i zasad funkcjonowania systemów prawnych, a także nie ma jednolitego podejścia do legalności występowania we współczesnym świecie relacji surogacyjnych, pojawia się coraz więcej problemów prawnych z tym związanych. W niniejszym badaniu podjęto próbę wskazania, w jakim stopniu nowy system opinii doradczych EKPC wydawanych na wniosek państwa może przyczynić się do zmian w krajowej praktyce i zwiększyć spójność systemu ochrony praw indywidualnych na podstawie Konwencji. Rozważania obejmują zarówno orzecznictwo EKPC, na bazie którego pojawiły się pytania o opinię doradczą, jak i analizę samej treści opinii i dokumentów oraz praktyk, na podstawie których została ona wydana. Artykuł kończą wstępne konkluzje odnoszące się do tej instytucji i jej znaczenia w europejskim systemie ochrony praw człowieka. Zaakcentowany został także aspekt istotności samej instytucji opinii doradczej z perspektywy potrzeb państw, które niejednokrotnie borykają się z sprawami o podobnym charakterze i potrzebują jasnych wytycznych, co do kierunku zmian prawodawstwa. Na tym etapie trudno jednak stwierdzić, czy faktycznie takie wsparcie uzyskają.

Recognition in the national law of a parent-child legal relationship between a child born as a result of a surrogacy agreement. The article deals with the problem of surrogacy in light of the recent experience of the European human rights system. Because there are no uniform rules and rules for the functioning of legal systems, and there is no differentiated approach to the legality of surrogation in the modern world, there are more and more legal problems concerning it. This study attempts to indicate to what extent the new ECHR system of advisory opinions issued at the request of the state may contribute to changes in national practice and the coherence of the system of protection of individual rights under the Convention. The considerations include both the ECHR jurisprudence in this respect and the analysis of the content of opinions and documents as well as the practices analyzed in it. The article ends with preliminary conclusions relating to this institution and its importance in the European system of human rights protection. The aspect of the significance of the institution of the advisory opinion itself was also stressed from the perspective of the needs of countries that have difficulties in court cases of similar subject matter and need clear guidelines as to the direction of changes in legislation. At this stage, it is difficult to say whether they will receive such support.