Religion, beliefs and magical practice in Przeworsk Culture

Archeologia posiada bardzo ograniczone możliwości interpretacji śladów praktyk religijnych i magicznych dawnych społeczności. Jednak w dalszym ciągu mogą być odtworzone na podstawie dwóch grup źródeł: archeologicznych i źródeł pisanych. Praca jest próbą przedstawienia obecnie rysującego się wyobrażenia na temat religii społeczeństw zamieszkujących ziemie polskie w okresie przedrzymskim i rzymskim na terenie kultury przeworskiej. Rozpatrzenie tego zagadnienia jest problematyczne ze względu na fakt dysponowania niewielka ilością danych pochodzących z badań archeologicznych. Ponadto jest to również temat niepopularny w literaturze czego poniekąd przyczyną jest właśnie stan badań. Na podstawie zebranych informacji przedstawiono zagadnienie stanowisk ofiarnych w środowisku wodnym, będących obecnie najliczniejszą grupą stanowisk o charakterze kultowym. Ponadto rozpatrzono również zjawisko występowania specyficznych budowli na Kujawach, interpretowanych jako sanktuaria. Na końcu przedstawiono także wyniki badań nad sakralną i magiczną rolą zwierząt w kulturze przeworskiej, zwłaszcza psów.

Archeology has limited capabilities of interpreting the remains of religious and magical practices of ancient societies. However, they still could be reconstructed thanks to two groups of sources: archeological and written sources. This is an attempt to present the current state of research on religion in Przeworsk Culture communities living on the polish lands in Pre-roman and Roman Period. Drawing accurate conclusions on this issue is quite problematic because of the small amount of data from archeological researches. This topic is also not very popular in the current literature because of small amount of data about this subject . In the followings parts, what will be considered is the issue of sacrifice sites originally located in water (like river or lake); unusual buildings appearing on Kujawy interpreted as sanctuaries; results of studies on religious and magical meaning of animals in Przeworsk Culture, especially dogs.