Cult of St. Maxim Sandovich as an alegory of the Lemkos history of 20th century

Problematyką pracy jest kwestia kultu świętego Maksyma Gorlickiego jako alegorii losów Łemków w XX wieku. Praca ma za zadanie przybliżyć postać samego Maksyma Sandowycza, pokazać jego rzeczywistą działalność za życia, oraz jego wpływ na przyszłe pokolenia. W pierwszej części pracy znajduje się ogólny zarys sytuacji społeczno politycznej na przestrzeni minionego stulecia. Druga część pracy jest poświęcona osobie Maksyma. W pierwszym rozdziale opisuję życie i działalność Maksyma oraz jego - uznaną powszechnie za męczeńską – śmierć. Kolejny rozdział i podrozdziały pokazują kult, jakim otaczali go Łemkowie w Polsce i za granicą jeszcze na długo przed kanonizacją. Następny rozdział mówi o miejscu Maksyma Sandowycza w literaturze – głównie łemkowskiej. Tematem trzeciego podrozdziału jest kanonizacja Sandowycza z 1994 roku w Gorlicach, która zgromadziła Łemków nie tylko z całej Polski, ale także tych żyjących na emigracji. W 2007 roku natomiast odbyły się uroczystości przeniesienia relikwii świętego z cmentarza w Zdyni do cerkwi p.w. św. Trójcy w Gorlicach, wybudowanej, jako pomnik męczeństwa św. Maksyma. Temataem kolejnego rozdziału są przedstawienia św. Maksyma. Opisuję tutaj krótko ikony, witraże i freski, na których został przedstawiony. Przedostatni podrozdział dotyczy miejsc szczególnego kultu św. Maksyma Gorlickiego, a są to: Gorlice oraz Głogów – tam znajduje się jedyna parafia pod jego wezwaniem. Pracę kończy rozdział opisujący święto św. Maksyma i jego obchody, odbywające się co roku 6 września.

The topic of this thesis is the cult of Saint Maxim Sandovich, as an allegory of the XX century’s Lemko people’s history. The aim of the thesis is to describe Maxim Sandovich as a person, his factual activities and his influence on future generations. First part of the thesis consists of a general overview of the socio-political situation in the past century. Second part focuses on Maxim Sandovich himself. The first chapter describes the life and activities of Maxim and his – universally considered as martyr’s – death. The following chapter and its subsections depict the cult of Maxim among Lemkos in Poland and abroad, long before his canonization. The next chapter concentrates on Maxim’s place in literature – mainly Lemko. The theme of the third subsection is Sandovich’s canonization in 1994 in Gorlice, which gathered Lemkos from all over Poland, as well as the ones living in exile. The ceremony of moving the Saints’ relics from the cemetery in Zdynia to the Holy Trinity Orthodox church in Gorlice, built as a monument of Maxim’s martyrdom, was held in 2007. The next chapter focuses on Saint Maxim’s representations. Here I’m briefly describing icons, stained glass and frescoes, in which he was pictured. The penultimate chapter concerns places, where the cult of Saint Maxim Sandovich was particularly strong - these places are Gorlice and Głogów, where the only existing parish named after him is located. The thesis is concluded by a chapter describing the day of Saint Maxim and its celebrations, which take place annualy on September 6th.