Legal consciousness of the Polish society

Streszcz. ang. s. 31. Bibliogr. s. 31-32

Przyjęta koncepcja świadomości prawnej nawiązuje do ujęcia pragmatycznego, podmiotowego i dynamicznego, ściśle związanego z działaniem społecznym. Koncepcja ta zakłada, że ważnym elementem świadomości prawnej są przekonania na temat własnej, podmiotowej sprawczości. Z kolei przedmiotem świadomości prawnej jest prawo rozumiane jako ukształtowany w świadomości obywateli konstrukt, będący efektem informacji na temat prawa pochodzących z różnych źródeł. W części pierwszej artykułu przedstawiamy skonstruowany na użytek badań teoretyczny model świadomości prawnej. W części drugiej analizujemy krótko najważniejsze wyniki badań sondażowych w odniesieniu do ogólnych poglądów na prawo i jego znaczenie. Część trzecia zawiera wyniki badań dotyczące strategii rozwiązywania konfliktów w zakresie stosunków pracy, stosunków rodzinnych i stosunków cywilno-prawnych. W części czwartej prezentujemy model empiryczny typów świadomości prawnej skonstruowany w oparciu o wyniki pogłębionej analizy statystycznej. W części piątej przedstawiona została wstępna definicja czterech typów świadomości prawnej społeczeństwa polskiego: outsiderów, sceptyków, uczestników wrażliwych i uczestników aktywnych, zaś część szósta zawiera krótkie podsumowanie i interpretację wyników badań.

The adopted concept of legal consciousness refers to a pragmatic, subjective and dynamic approach, closely related to social action. This concept therefore assumes that an important element of legal consciousness are beliefs about one's own subjective agency. The subject of legal consciousness is the law understood as a construct, which is the result of information about the law from various sources. Based on these assumptions, in the first part of the paper a theoretical model of legal consciousness constructed for the purpose of research is presented. In the second part we briefly analyze the most important results of the survey conducted in Poland in 2020, in relation to general views on law. The third part provides the results of research on issues related to labor relations, family relations and contractual relations. In the fourth part the empirical model constructed based on the results of an in-depth statistical analysis of the survey results is discussed. The fifth part consists of a preliminary definition of the four types of legal consciousness of the Polish society: outsiders, sceptics, emphatic participants and active participants. The sixth part is a summary and interpretation of the research results.