Continuity and change in the intergenerational communication of rural communities

Nieaktywne DOI: 10.24917/9788376241630.28

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób współczesne tendencje unifikacyjne wpływają na kształt wypowiedzi realizowanych w kontaktach wewnątrzrodzinnych, w których biorą udział różne pokolenia mieszkańców wsi. Jak wykazała analiza materiału badawczego, potrzeba zacieśniania więzi w obrębie swojego środowiska familijnego powoduje, że zarówno najstarsza, jak i najmłodsza generacja podejmuje próby językowego dostosowania się do współrozmówcy. W komunikacji z wnukami czy prawnukami najstarsza grupa wiekowa decyduje się na włączanie do własnego, gwarowego, zasobu leksykalnego jednostek językowych niejednokrotnie niemieszczących się w sferze kulturowej i aksjologicznej wiejskich wspólnot. Skutkuje to licznymi przesunięciami semantycznymi oraz przekształceniami struktury wyrazu na płaszczyźnie fonetyczno-morfologicznej. Dążność do integracji językowej i kulturowej widoczna jest także u pokolenia młodszego, które również stara się włączać do wypowiedzi leksykę gwarową mającą najczęściej charakter cytatu z języka starszych członków rodziny.

The author of this paper is tries to answer the questions of whether and how modern unification tendencies influence the shape of speech among relatives in which different generations of villagers participate. On the basis of the analysis of the research material, it can be concluded that the need to tighten family bonds results in the fact that both the eldest and the youngest generation attempt to adjust to the interlocu - tor in terms of language. While talking to grandchildren or great-grandchildren, the eldest family members decide to enrich their own, dialectal lexis with linguistic units that are outside the cultural and axiological field of rural communities. This results in many semantic shifts and changes in the structure of expression within the phonetic and morphological area. The representatives of the younger generation also aim at linguistic and cultural integration, as they try to use dialectal lexis which usually takes the form of a quotation from the language of their elder family members.