The Soviet-Yugoslav relations in the context of Tito's conflict with Stalin

Celem danej pracy licencjackiej jest analiza przyczyn konfliktu między Jugosławią i ZSRR. Praca składa się z trzech rozdziałów i ma charakter chronologiczno – problemowy. Literatura poruszająca ten problem jest dość obszerna, jednak do tej pory historycy nie ustalili, co konkretnie stanowiło główna przyczynę konfliktu, co sprawia, iż temat jest wciąż aktualny. W swojej pracy opieram się przede wszystkim na biografiach Tito i Stalina oraz na pamiętnikach i wspomnieniach współpracowników obu polityków. Pierwszy rozdział jest poświęcony opisowi stosunków Josipa Broz Tito z Komunistyczną Partią Związku Radzieckiego, dzięki której mógł on wstąpić na stanowisko sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Jugosławii. W rozdziale pierwszym pojawia się także charakterystyka stosunków radziecko – jugosłowiańskich w czasie II Wojny Światowej, z zaznaczeniem pierwszych nieporozumień na linii Tito – Stalina. W drugim rozdziale przeprowadza się analizę głównych przyczyn konfliktu, do których możemy zaliczyć między innymi próbę federalizacji Jugosławii z Albanią i Bułgarią, na co Stalin nie wyraził zgody. Ponadto jugosłowiańskie władze nie przestały wspierać greckich komunistów, mimo wyraźnego rozkazu Stalina. Kolejnym powodem zaostrzenia konfliktu było zbyt samodzielne zachowanie Tito w ramach polityki zagranicznej Jugosławii. W drugiej części tego rozdziału opisano proces samego konfliktu, który oficjalnie rozpoczął się w momencie publikacji w "Prawdzie" 29 czerwca 1948 r. uchwały biura Informacyjnego partii komunistycznych "O sytuacji w Komunistycznej partii Jugosławii", konsekwencją czego było wykluczenie KPJ z Kominformu. W rezolucji Josipa Broz Tito przedstawia się jako "wroga ZSRR", "trockistę", a nawet "faszystę". W dalszej części danej pracy licencjackiej przeprowadza się analizę propagandowych schematów, użytych przez radzieckie kierownictwo partyjne w celu zdyskredytowania przywódcy Jugosławii. Natomiast w trzecim rozdziale przedstawione są konsekwencje zerwania współpracy tak dla Jugosławii jak i ZSRR, a także opis powolnej normalizacji stosunków między Jugosławią i ZSRR. Do najważniejszych skutków konfliktu zaliczyć można w szczególności czystki w KPJ, podczas których Tito wykluczył ze swojej partii wszystkich stalinistów, a także gospodarcza izolacja Jugosławii, spowodowana zerwaniem umów gospodarczych istniejących pomiędzy Jugosławią, ZSRR i krajami bloku socjalistycznego, a także ocieplenie stosunków między Jugosławią i państwami zachodnimi. Natomiast Stalin wykorzystał konflikt radziecko - jugosłowiański jako element walki z opozycją w partiach komunistycznych krajów demokracji ludowej, co jednak nie przyniosło zamierzonego skutku, a wręcz doprowadziło do rozpoczęcia powolnego procesu rozpadu bloku wschodniego.

This bachelor thesis analyses in detail consequences of the conflict between Tito and Stalin. This thesis consists of 38 pages and includes three chapters, introduction, conclusion, and bibliography. The introduction shows the purpose of the work, currentness of chosen topic and the methodology of this study. The first Chapter is devoted to demonstrate relations of Josip Broz Tito and the Communist party of the Soviet Union. One of the paragraphs of this chapter illustrate relations between Yugoslavia and Soviet Union during the Second World War. It contains also the description of the first misunderstandings between Tito and Stalin. The second chapter analyses the main causes of the conflict: Tito’s attempt to integrate Albania and Bulgaria into Yugoslavia, on what Stalin didn’t agree. Moreover, the Yugoslav authorities have not stopped supporting the Greek Communists, despite categorical command of Stalin, and too independent behavior of Tito, especially in area of foreign affairs. The second part of this chapter describes the process of the conflict, which officially began at the moment of the publication in Pravda on 29 June 1948 resolution of the Information Bureau of Communist parties ( Cominform ) "On the situation in the Communist party of Yugoslavia", after what Yugoslavia was excluded from the Cominform. In the resolution Josip Broz Tito was introduced as "the enemy of the USSR", and even as "fascist". This thesis also illustrate mechanism of propaganda used by the Soviet leadership to discredit the head of Yugoslavia. The third chapter presents the consequences of the Tito – Stalin split. The most important consequences are, in particular, purge in the Communist Party of Yugoslavia, during which Tito expelled from his party all Stalinists, economic isolation of Yugoslavia and the improvement of relations between Yugoslavia and the Western powers. Conclusion describes the slow normalization of relations between Yugoslavia and the USSR, what happened after Stalin's death.