Elementy kulturowe w polskich przekładach książek z serii Montalbano Andrei Camillieriego

Culture-specific elements in Polish translations of Andrea Camilleri's Montalbano series.

Celem niniejszej pracy jest porównanie strategii tłumaczeniowych czterech polskich tłumaczy wybranych dzieł sycylijskiego pisarza Andrei Camillieriego z serii Montalbano. Charakterystyczne dla tego autora nasycenie powieści elementami kulturowymi, w tym przede wszystkim dialektalizmami, sprawia, że stanowią one doskonały materiał do analizy translatorycznej.W pracy zostały poruszone przede wszystkim kwestie: dialektu, idiolektu i realiów. W części teoretycznej przedstawione zostało po krótce każde z tych pojęć oraz problem jego tłumaczenia. Część praktyczna, będąca porównaniem oryginału i poszczególnych przekładów, została natomiast podzielona na trzy części ze względu na badany aspekt i złożyły się na nią: analiza tłumaczenia realiów, analiza przekładu języka bohaterów, a także analiza tłumaczenia języka narracji.

The main scope of the present master thesis is to compare the strategies of four Polish translators of some stories from Montalbano series of Sicilian writer, Andrea Camilleri. The affluence of culture-specific elements, that is very characteristic for this author, constitutes an interesting material for a translation analysis. This work is focused mainly on dialect, idiolect and the realia’s problem. The first part of the thesis presents theoretical approaches to these issues and to their translations, while its practical part includes the confrontation of Camilleri’s original books and of their Polish versions. The analysis, which is divided in three parts, concerns the translation of realia, of the characters’ language, as well as the translation of the narrative one.

L’obiettivo della presente tesi è quello di comparare le strategie traduttive adottate da quattro traduttori polacchi di alcune opere della serie di Montalbano dello scrittore siciliano Andrea Camilleri. Caratteristica di quest’autore, una particolare ricchezza di elementi culturospecifici, soprattutto di dialettalismi, rende le sue opere un materiale molto adatto su cui effettuare un’interessante analisi traduttiva. In generale questo lavoro approfondisce le nozioni di dialetto, di idioletto e di realia. Questi concetti, nella parte teorica, vengono brevemente presentati tenendo sempre conto della loro resa in altre lingue. La parte pratica della tesi consiste invece nel mettere a confronto le opere camilleriane originali e le loro relative traduzioni. Divisa in tre parti, a seconda dell’aspetto preso in considerazione, di preciso consisterà nell’analisi della traduzione: dei realia, del linguaggio dei protagonisti e del linguaggio della narrazione.