Consumer as an individual investor on the capital market

Celem pracy magisterskiej zgodnie z tytułem, jest próba odpowiedzi na pytanie: czy inwestor indywidualny na rynku kapitałowym jest konsumentem? Autor stawia tezę, że w przypadku spełnienia przez inwestora indywidualnego warunków przyznających mu status konsumenta w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego powinien on, co do zasady, być uznawany za konsumenta. Pierwsza część pracy pozwala czytelnikowi poznać podstawę teoretyczną pojęcia konsumenta oraz inwestora indywidualnego na rynku kapitałowym z perspektywy prawa unijnego oraz krajowego. Praca wyjaśnia stosunek zakresowy między tymi pojęciami, a na poparcie tezy przedstawiono argumenty odwołujące się do orzecznictwa polskiego Sądu Najwyższego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, językowej oraz funkcjonalnej wykładni przepisów regulujących status konsumenta, a także polityk Unii Europejskiej w zakresie ochrony konsumenta. Krytyce został poddany pogląd odmawiający przyznania inwestorowi indywidualnemu statusu konsumenta, powołując się na kryteria pozbawione podstawy normatywnej jak wiedza konkretnego konsumenta czy status akcjonariusza. Podstawową metodą wykorzystaną w jest metoda dogmatycznoprawna. Pomocniczo wykorzystano analizę danych empirycznych. Druga część opisuje konstrukcję instrumentów finansowych polskiego porządku prawnego, konsekwencję uznania ich nabywców za konsumentów oraz przykłady z judykatury zastosowania wobec nich ochrony konsumenckiej. Całość pracy podejmuje próbę zdefiniowania pojęcia konsumenta oraz inwestora indywidualnego na potrzeby prawa rynku kapitałowego na gruncie prawa polskiego i prawa UE. Dokonuje to poprzez dekodowanie obszarów i przepisów, które są rozproszone w skomplikowanej regulacji rynku instrumentów finansowych oraz łączenie ich z cywilnoprawnymi przepisami dotyczącymi konsumentów. Praca magisterska ukazuje, że pojęcie konsumenta oraz inwestora indywidualnego w prawie rynku kapitałowego jest stosowane na skutek prób uzupełnienia multi-domenowej ochrony, szczególnie w obszarze praw kontraktowych i środków proceduralnych, które nie są przyznane innym typom inwestorów. To podejście jest szczególnie ważne, gdy na rynku kapitałowym dochodzi do redefinicji ochrony inwestorskiej nowych instrumentów finansowych, jak próby uregulowania sztucznej inteligencji i technologii blockchain, które obecnie przybierają na znaczeniu.

The aim of the master thesis, as in the title, is an attempt to answer the question: Is an individual investor on the capital market a consumer? The author argues that if a individual investor meets the conditions which grant him the status of a consumer within the meaning of the provisions of the Civil Code, he should, in principle, be considered as a consumer. The first chapter is aimed at introducing a theoretical study of a notion of the “consumer” also "individual investor" in capital market from a perspective of Polish and EU law. The text explains the scope relationship between these concepts in support of this arguments were presented, referring to the jurisprudence of the Polish Supreme Court, the Court of Justice of the European Union, the linguistic and functional interpretation of the provisions regulating the consumer status, as well as the European Union policies in the field of consumer protection. Literature which refuse to grant an individual investor the status of a consumer, referring to criteria devoid of a normative basis, the knowledge of a specific consumer or the status of a shareholder were criticized. The basic method used in the article is the dogmatic-legal method. The analysis of empirical data was used as an auxiliary of consumer regulation under the EU capital market laws. The thesis attempts to define the concepts of a consumer and an individual investor for the purposes of capital market law under Polish and EU law. It does so by decoding the areas and provisions scattered within the complex regulation of the financial instruments market and merging them with civil law provisions concerning consumers. The master’s thesis demonstrates that the concepts of a consumer and an individual investor in capital market law are used as a result of efforts to supplement multi-domain protection, particularly in the area of contractual rights and procedural remedies that are not granted to other types of investors. This approach is especially important when redefining investor protection in the capital market occurs in the context of new fields of financial instruments, such as attempts to regulate artificial intelligence and blockchain technology, which are currently gaining value.