The image of St. Petersburg in the physiological sketches in the 40’s of the 19th century

The aim of the thesis is to present the image of St. Petersburg shown in the physiological sketches, which were created in the 40’s of the 19th century. Since the foundation of the city, the literature extolled its glory and monumentality, admired the work of Tsar Peter I. However, the described period is far from that vision. The beginning of the thesis is the history of the formation of urban themes in the general literature, which in fact appears already in antiquity. Then, the process of shaping this subject, on the basis of Russian literature, is thoroughly discussed. It turns out that the theme of St. Petersburg (its idea, structure, monumentality) very often appears in the literature. But the city is presented differently in different periods. In the next chapter I focus on specific physiological characteristics of the physiological sketches. The main influence on the shape of that vision was "natural school", which was founded in the 40's and has set a new path in the literature. In contrast to the bygone era of Romanticism, the writers of this movement sought to depart from the idealization of reality and to present it the way it actually is. They focused on poorer people and the places they lived on a daily basis. Their aim was to draw attention to what is typical for the whole group. The description of everyday situations, ordinary people , their behaviors and homes was associated with a display of dirty, unsightly, and often disgusting elements of Petersburg’s reality. Another part of my thesis is the analysis of the physiological sketches in terms of St. Petersburg’s space. It turns out that it is presented quite extensively and the descriptions are very detailed. I divided the city space on open and closed space. The analysis gives a fairly detailed sketches of the spatial image of the city. The main "element" of St. Petersburg, however, is its inhabitants, that is why they are the main subject of the next chapter. In opposition to the works of the Romantic Period, the physiological sketches focus not on the individual but on a particular group of people. The protagonists of the stories are characters that are very typical of the group, their characteristics make the reader associate them with a particular group. In this chapter I analyze three professional groups: gravediggers, guardians of houses and columnists. Russian physiological sketches of the 40's of the 19th century show St. Petersburg in a very negative light. They present the city whose residents have to deal with widespread poverty, misery, harsh climate and other inconveniences.

Przedmiotem pracy jest zaprezentowanie obrazu Petersburga, jaki rysują szkice fizjologiczne, powstałe w latach 40-tych XIX wieku. Od czasów założenia miasta, literatura opiewała jego chwałę i monumentalność, podziwiała dzieło cara Piotra I. Opisywany okres jednak jest daleki od tej wizji. Pracę rozpoczyna przytoczenie historii kształtowania się tematyki miejskiej w literaturze powszechnej, motyw ten pojawia się bowiem już w starożytności. Następnie dokładnie omówiony zostaje proces kształtowania się tego tematu na gruncie literatury rosyjskiej. Okazuje się, że temat Petersburga (jego idei, budowy, monumentalności) bardzo często gości w literaturze. Inaczej jednak miasto jest przedstawiane w różnych epokach. W kolejnym rozdziale skupiam się na szczegółowej charakterystyce szkiców fizjologicznych. Wpływ na kształt tej wizji miała powstała w latach 40-tych, „szkoła naturalna”, która wytyczyła nowe ścieżki w literaturze. W przeciwieństwie do minionej epoki romantyzmu, pisarze tego nurtu dążyli do odejścia od idealizacji rzeczywistości i przedstawiania jej takiej, jaką ona w istocie jest. Wiązało się to przede wszystkim ze zwróceniem uwagi na biedniejszych ludzi, na miejsca, w których oni na co dzień egzystują. Charakterystycznym było zwrócenie uwagi na to, co typowe, co charakterystyczne dla ogółu grupy. Opis codziennych sytuacji, wyglądu mieszkań prostych ludzi i ich zachowań, wiązało się z ukazywaniem brudnych, nieestetycznych, a często wręcz odrażających elementów petersburskiej rzeczywistości. Kolejną częścią mojej pracy jest analiza szkiców fizjologicznych pod kątem opisywanej w niej przestrzeni Petersburga. Okazuje się, że jest ona zaprezentowana w nich dosyć obszernie a opisy są bardzo szczegółowe. Przestrzeń miasta dzielę na przestrzeń otwartą oraz zamkniętą. Analiza szkiców daje dosyć dokładny obraz przestrzenny miasta. Głównym „elementem” Petersburga są jednak jego mieszkańcy, dlatego to im poświęcam kolejny rozdział swojej pracy. Szkice fizjologiczne, w opozycji do epoki romantyzmu, przedstawiają nie indywidualną jednostkę ludzką, a konkretną grupę ludzi. Bohaterami utworów są postacie, które posiadają bardzo typowe dla danej grupy cechy, nie wyróżniają się niczym szczególnym, co powoduje, że czytelnik kojarzy ich z konkretną grupą. W rozdziale tym analizuję trzy grupy zawodowe: trumniarzy, stróży domów oraz felietonistów.Rosyjskie szkice fizjologiczne lat 40-tych XIX wieku przedstawiają Petersburg w bardzo negatywnym świetle. Prezentują miasto, które stwarza trudne warunki do życia. Jego mieszkańcy na co dzień muszą zmagać się z powszechną biedą, nędzą, surowym klimatem i innymi niedogodnościami.