Theory of paradigm and its use in legal sciences

Bibliogr. s. 80

Celem niniejszego artykułu jest analiza teorii paradygmatu w ujęciu Thomasa Kuhna, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości jej zastosowania w naukach prawnych. Zaprezentowano rozmaite stanowiska na temat naukowości prawa, jakie wykształciły się na przestrzeni wieków. Omówiono przeciwstawne koncepcje, takie jak kumulatywizm - antykumulatywizm oraz naturalizm - antynaturalizm. Zwrócono przy tym uwagę na możliwe podejścia metodologiczne, podkreślając specyfikę nauk przyrodniczych i społecznych. Ponadto przedstawiono koncepcję Karla Poppera i jego pogląd na temat rozwoju nauk społecznych. Dokonano zarysu głównych paradygmatów nauk prawnych: teologicznego, prawno-naturalnego, pozytywistycznego oraz psychologiczno-socjologicznego, jednocześnie próbując odpowiedzieć na pytanie o możliwość zastosowania omawianej teorii w naukach prawnych.

The purpose of this article is to analyse T. Kuhn's theory of paradigm, with particular regard to the potential of its use in legal sciences. There have been presented various stances on the scientificity of law that had evolved over centuries. There also have been discussed contradictory concepts such as: cumulativism - anti-cumulativism and naturalism - anti-naturalism. Possible methodological approaches have been presented, highlighting the specificity of the natural and social sciences. In addition, there has been described K. Popper's concept and his view on the development of social sciences. There have been outlined the main paradigms of law: the theological, legal-natural, positivist and psycho-sociological paradigms, and an attempt to answer the question about the possibility of applying the theory in legal sciences.