Marshal Józef Piłsudski and the Sanation in the articles of "Czas" 1926 – 1928

Studium poświęcone wieloaspektowym relacjom obecnych na polskiej scenie politycznej w dobie dwudziestolecia międzywojennego w II RP, rozproszonym środowiskom zachowawczym – z wyszczególnieniem krakowskich „stańczyków” – ze zwycięskim w wyniku zamachu majowego, Marszałkiem Polski Józefem Piłsudskim i podporządkowanym jego autorytetowi obozowi sanacji. Cezura czasowa niniejszej pracy obejmuje zatem okres od dokonanego przez piłsudczyków w 1926 r. zamachu majowego do wyborów parlamentarnych do sejmu i senatu drugiej kadencji w 1928 r. Zasadniczą bazę źródłową dla omawianego w pracy problemu badawczego stanowił krakowski „Czas”, traktowany przez ogół przedwojennej opinii publicznej za nieformalny organ prasowy konserwatywnego Stronnictwa Prawicy Narodowej. Wyznawane od dawien dawna w życiu publicznym przez „stańczyków” zasady krakowskiej szkoły historycznej pozwalają na umieszczenie krakowskiej frakcji konserwatystów na piedestale przeżywającego wewnętrzne trudności polskiego ruchu zachowawczego. Powyższe studium przybliża poglądy konserwatystów na proces sprawowania władzy przez obóz sanacji po maju 1926 r. Ponadto ukazuje przebieg nawiązywania bilateralnych relacji pomiędzy pozbawionymi realnych wpływów politycznych konserwatystami, a przedstawicielami nowego reżimu. Na koniec zaś, obrazuje dynamikę jednoczenia się rozproszonych dotychczas w II RP żywiołów zachowawczych, niejako przy okazji ugruntowywania się przy władzy marsz. J. Piłsudskiego i jego zwolenników.

The purpose of the research was to investigate the relations between the conservatives – especially the „stańczyks” from Cracow – and the faction of sanacja, which was subordinate to First Marshal Józef Piłsudski. The thesis comprises the period between the May Coup d'État 1926 and the elections to the parliament in 1928. Main historical source material was the newspaper „Czas”, which was informally treated as the press organ of the National Democrativ Party. On the basis of the main conservative thoughts, which relyed on the cracower historical school, this thesis describes the conservative's attitude towards the Sanation government. Further on it illustrates the relations beetween conservatives and representatives of the regime. At the end it shows the process of unification of the conservative circles after Józef Piłsudski's establishment.