Exercise of intellectual property rights as abuse of dominant position with an example of patent.

Niniejsza praca prezentuje kwestię nadużywania pozycji dominującej przez wykonywanie praw własności intelektualnej na przykładzie patentu. Patent jako wyłączne prawo do dobra o charakterze niematerialnym został wybrany, aby ukazać poszczególne problemy, jakie prawo konkurencji napotyka na styku z prawem własności przemysłowej. Zakaz nadużywania pozycji dominującej formułuje art. 102 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny art. 82 Traktatu o Wspólnotach Europejskich) zgodnie z którymi zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej w zakresie w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi oraz art. 9 polskiej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Patent zaś jest prawem własności intelektualnej, tj. prawem wyłącznym, na dobrach niematerialnym, skutecznym erga omnes, ograniczonym czasowo i terytorialnie. Patent uprawnia do wyłącznego korzystania w sposób zawodowy lub zarobkowy na terytorium ochrony. Jest więc także prawem zakazowym (negatywnym). Ze względu w szczególności na wyłączność praw własności intelektualnej powstaje problem monopolizacji rynku produktów chronionych prawami własności intelektualnej oraz odmowy udzielenia licencji. W kontekście tych pytań rozważyć należy także, czy sytuację, w której zachowanie badane pod kątem nadużycia pozycji dominującej polega na wykonywaniu praw własności intelektualnej powinno być oceniane z użyciem ogólnych kryteriów czy też w inny, szczególny sposób. Ażeby ukazać pojawiające się w literaturze i orzecznictwie propozycje rozwiązania tego problemu przytaczam wypowiedzi dotyczące stosunku prawa własności intelektualnej do prawa konkurencji w ogóle, śledzę rozwój zastosowania doktryny essential facility w sprawach obejmujących omawiany problem oraz wskazuję przesłanki uznania odmowy udzielenia licencji za nadużycie pozycji dominującej. W swojej pracy poruszam także problem wykorzystania praw wyłącznych w procesie normalizacji oraz ograniczenia handlu równoległego produktami farmaceutycznymi jako nadużycie pozycji dominującej. W pracy przytoczono wiele orzeczeń dotyczących patentu (jego posiadania lub uzyskania), z których większość pochodzi od Trybunału Sprawiedliwości i Sądu (wcześniej: Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji), ale także od sądów amerykańskich i sądów krajowych państw członkowskich UE.

This master's thesis concerns the problem of exercise of intellectual property rights as abuse of dominant position with an example of patent. Patent, as being exclusionary right on non-material goods, was chosen to display several problems that come up when industrial property and antitrust interfere. Abuse of dominant position is prohibited by Article 102 of the Treaty on the Functioning of the European Union (the former article 82 of the Treaty Establishing The European Community), according to which any abuse by one or more undertakings of a dominant position within the internal market or in a substantial part of it shall be prohibited as incompatible with the internal market in so far as it may affect trade between Member States and also it is prohibited by Article 9 of Polish Regulation on protection of competition and consumers. Patent is an intellectual property right, which means it is exclusionary, erga omnes enforceable and limited in time and territory. It is also negative right (right to forbid). Especially with the view on exclusiveness of IP rights there is a problem of monopoly on the relevant market and of the refusal to licence. In that context there shoul be decided, whether acting with regard to IP rights should be examined with the same criteria as other cases of abuse of dominant posiotion, or there should be other legal standard set. To show opinions that were expressed by various author and jugdes, I present the evolution of the application of essential facility doctrine to this kind of cases and condidtions of refusal to licence being abuse of dominant position. In this piece of work I analyse numerous cases of The Tribunal of Justice (former ECJ) and of The Court (former the Court of the First Instance), but I also mention cases from USA and European Member States,