Status of Minor Literature: A Study of the Concept in the Perspective of Deleuze and Guattari

W pracy tej podjąłem się rozważenia problemu statusu pojęcia literatury mniejszej jako pojęcia w ramach wykładni Gillesa Deleuze’a i Felixa Guattariego. Chciałem w niej przeanalizować obraz myśli, który doprowadził do uformowania się pojęcia literatury mniejszej oraz zapytać o to jakie są filozoficzne i teoretyczno-literackie konsekwencje jego użycia. W tym celu wychodzę od pierwszego założenia, które brzmi: literatura mniejsza jest pojęciem. Pojęcie to zaś definiuję w perspektywie projektu noologi, retroaktywnie poddając analizie jeden z członów filozofii Deleuze’a i Guattariego poprzez ich własny model myślowy. W tym celu sformułowałem trzy wstępne twierdzenia pozwalające zachować spójność w ramach filozoficznego projektu Deleuze’a i Guattariego: 1)po pierwsze twierdzę, że każde działanie podejmowane przez Deleuze w jego twórczości jest działaniem filozoficznym per se, filozofia zaś jest przez niego utożsamiona z ontologią; 2) po drugie podążając za rozpoznaniem Alaina Badiou, w działaniu filozoficznym Deleuze’a możemy dostrzec procedurę lub metodę, która polega na wypróbowywaniu nazwy Bytu w ramach ograniczeń wywieranych przez dany przypadek myślowy i skonstruowaniu protokołu, za pomocą którego można ocenić trafność tej nazwy, w odniesieniu do istotnej właściwości Bytu, który sam nie jest nazwą; 3) ostatecznie zaś chciałbym zaproponować składający się z trzech komponentów model procesualnej ontologii literatury Gillesa Deleuze’a. W dalszej kolejności przedstawiam to czym jest projekt noologi i jak możemy go rozumieć w kontekście dzieła Co to jest filozofia? oraz jakie są jego stawki i stosunek do modelu myśli opartego na reprezentacji. Podążając tym tropem przedstawiam topologię trzech trybów myśli wyróżnionych przez Deleuze’a i Guattariego, z uwzględnieniem metafilozoficznego oraz retrospektywnego charakteru ich rozważań. Pozwala to na umiejscowienie analityki pojęcia oraz systematyki myśli jako bezpośredniego efektu próby ugruntowania działania filozoficznego oraz daje możliwość rozpoznania pola umożliwiającego dalszą analizę literatury mniejszej w duchu pedagogiki pojęcia. W drugim rozdziale skupiam się nad odmiennymi, literaturoznawczymi i filozoficznymi konsekwencjami użycia pojęcia literatura mniejsza odwołując się do stawek, postaci pojęciowych i problemów, które wyrastają w pracy nad danym zagadnieniem. W tym celu wyróżniam dwie tendencje związane z jej recepcją. Pierwsza związana jest aplikacją pojęcia w odniesieniu do dzieł innych twórców czy artystów. Nazywam ją roboczo tendencją aplikatywną. Odznacza się ona potraktowaniem ‘wyznaczników’ literatury mniejszej jako funkcji, projektując pewien obraz myśli na inne terytorium, w duchu tego co Deleuze i Guattari nazwaliby metodą kalki, czyli przeniesienia teoretycznych narzędzi specyficznych dla danego tematu na zupełnie inny oraz dostosowywania jego płaszczyzny do teorii, która została zastosowana. Druga tendencja, którą możemy określić jako „taksonomiczną”, dotyczy zarówno zastosowania, jak i krytyki literatury mniejszej w kontekście literatur „mniejszości”, „literatur drugiego stopnia” czy też użycia pojęcia w badaniach postkolonialnych. Tendencja ta zwykle skupia się na teoretycznej zdolności pojęcia Deleuze’a i Guattariego do radzenia sobie z wytworami kultur nie-europejskich. Postrzega ona swoją siłę lub krytyczny potencjał właśnie w topologicznym czy taksonomicznym rozumieniu literatury mniejszej. Ostatecznie zaś staram się podsumować swoją prace w protokole, który przedstawia podstawowe założenia i problemy z materiałem badawczym oraz ukazuje, iż projekt myślowy Deleuze’a i Guattariego ma charakter wyłącznie filozoficzny i to w rozumieniu takim, iż nie dopuszcza on lub też w znacznym stopniu ogranicza możliwości zastosowania poszczególnych swych członów w badaniach humanistycznych czy też jako narzędzi kulturoznawczych.

In this thesis, I have undertaken the examination of the status of the concept of "minor literature" within the framework of Gilles Deleuze's and Felix Guattari's interpretation. I aimed to analyze the intellectual framework that led to the formation of the concept of minor literature and inquire into its philosophical and theoretical-literary consequences. To achieve this, I start with the fundamental assumption that minor literature is a conceptual entity. I define this concept within the perspective of the noology project, retroactively subjecting one element of Deleuze and Guattari's philosophy to analysis through their own intellectual model. To maintain the coherence of Deleuze's and Guattari's philosophical project, I have formulated three preliminary propositions:Firstly, I argue that every action undertaken by Deleuze in his creative work is inherently philosophical, and he associates philosophy with ontology.Secondly, following Alain Badiou's insights, I suggest that within Deleuze's philosophical activity, there is a procedure or method involving the exploration of the name of Being within the constraints imposed by a given intellectual context. This method results in the construction of a protocol that allows us to evaluate the adequacy of this name concerning the essential properties of Being, which is not a name itself.Finally, I propose a three-component model of processual ontology in literature according to Gilles Deleuze.Subsequently, I elucidate the nature of the noology project and its relationship to the work "What Is Philosophy?". I explore its stakes and its relation to the model of thought based on representation. Following this trajectory, I present the topography of the three modes of thought distinguished by Deleuze and Guattari, considering their meta-philosophical and retrospective characteristics. This analysis enables the placement of the scrutiny of the concept and the systematics of thought as a direct outcome of the endeavour to ground philosophical action, thereby providing a basis for further analysis of minor literature in the context of the pedagogy of the concept.In the second chapter, I focus on the various literary and philosophical implications of using the concept of minor literature, addressing issues related to stakes, conceptual figures, and problems that emerge in the study of this subject. I identify two tendencies associated with its reception. The first, tentatively referred to as the "applicatory" tendency, deals with the application of the concept to the works of other creators or artists. It treats the "markers" of minor literature as functions that project a particular intellectual framework onto a different territory, akin to what Deleuze and Guattari termed the "method of copying," which involves transferring theoretical tools specific to one subject to an entirely different one, adapting its plane to the theory that has been applied.The second tendency, which can be described as "taxonomic," pertains to both the application and critique of minor literature in the context of "minority" literatures, "second-degree" literature, or its use in postcolonial studies. This tendency often focuses on the theoretical capacity of Deleuze's and Guattari's concept to deal with the productions of non-European cultures. It perceives its strength or critical potential primarily in a topological or taxonomic understanding of minor literature.In conclusion, I attempt to summarize my work in a protocol that presents the fundamental assumptions and challenges associated with the research material. It highlights that Deleuze's and Guattari's intellectual project is primarily philosophical and, in this sense, it either restricts or significantly limits the application of its individual elements in the humanities or as tools for cultural studies.