"Balada das mocinhas do Passeio Público" by Dalton Trevisan : manipulating the opacity of female prostituition's image

Strona wydawcy: https://www.wuj.pl

Dalton Trevisan (ur. 1925) należy do grona wybitnych brazylijskich prozaików. Szczególne miejsce w jego twórczości zajmują publikowane od lat 60 i docenione przez krytykę literacką krótkie formy prozatorskie, cechujące się postępującą z czasem kondensacją i uproszczeniem. Opublikowany w 2005 roku w tomie krótkich opowiadań pt. Rita Ritinha Ritona i analizowany w niniejszym artykule tekst podejmuje zagadnienie ulicznej prostytucji, wpisujące się w przewijającą się przez całą twórczość autora tematykę miejskiej przemocy, wykluczenia i nierównych relacji genderowych. Zadaniem artykułu jest ukazanie sposobów, poprzez które autor stara się przezwyciężyć trudności z przedstawieniem prostytutki, figury wieloznacznej, symbolicznej, obciążonej kulturowymi tabu. Wybiera on w tym celu dwie strategie: eksplorowanie walorów polisemicznych słowa, a także wykorzystanie związków intertekstualnych. Stworzony w ten sposób obraz przesuwa środek ciężkości z fascynacji nieprzeniknioną kobiecością na konstatacje dotyczące samego podmiotu obserwującego, reprezentującego męskie spojrzenie, wraz ze wszystkimi jego wadami i ograniczeniami.

Born in 1925, Dalton Trevisan is one of the best Brazilian novelists. Written since the 60s, and especially appreciated by literary critics, his short stories (characterized by a gradual condensation and simplification) occupy a distinct place in his work. Published in 2005 among other short stories of the anthology Rita Ritinha Ritona, the analyzed text verses the theme of female street prostitution, inscribed into the topic of urban violence, exclusion, and unequal gender relations. The aim of this paper is to show ways in which the author tries to manipulate the opacity of female prostitute’s image, an ambiguous and symbolic figure who carries with itself several cultural tabus. He chooses two main strategies to do so: exploring the polysemic potential of word, as well as weaving intertextual relations. The obtained representation moves the center of gravity from fascination of inscrutable femininity towards ascertainments about the viewer, representing the male gaze, with all its defects and limitations.