Roman Citizenship and the Republican Traditions of Contemporary Polish Law

Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza instytucji obywatelstwa: Republiki Rzymskiej i III Rzeczypospolitej w celu ukazania tradycji republikańskich współczesnego Państwa Polskiego. W rozdziale pierwszym przedstawiono regulacje pochodzące z Republiki Rzymskiej. Poruszono tematykę konfliktu między plebejuszami i patrycjuszami o równość w dostępie i jednolite uregulowanie instytucji obywatelstwa. Przedstawiono politykę obywatelską Republiki Rzymskiej w trakcie podboju Italii i rozwój tej instytucji w ostatnim stuleciu Republiki. Uwzględniono wielkie zmiany związane z cyklami wojen prowadzonych przez Rzym, w szczególności: II Wojnę Punicką, dyktaturę sulliańską, Wojnę Sprzymierzeńczą, oraz rządy Juliusza Cezara. Ponadto poddano analizie możliwości nabycia i utraty obywatelstwa oraz jego zmodyfikowane formy. Rozdział drugi poświęcony jest prawie obywatelstwa z perspektywy Państwa Polskiego. Analizie poddane zostały ustroje uznawane w polskiej historiografii za mogące nawiązywać do ustroju republikańskiego. I i II Rzeczpospolitą. Obywatelstwo III Rzeczpospolitej zostało przedstawione pod względem możliwości jego nabycia i utraty, oraz polityki obywatelsko - migracyjnej współczesnej Polski. Wyszczególniono w szczególności specyficzne uwarunkowania historyczne Polski, wiążące ją z mieszkańcami państw powstałych na podstawie rozpadu byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, oraz współczesny kryzys migracyjny z terenów państw arabskich i Ukrainy. Rozdział trzeci ma charakter porównawczy i służy zestawieniu prawa: rzymskiego i polskiego. Rozpoczęto od badań charakteru obydwu regulacji, zasad doktrynalnych, oraz elementów charakterystycznych, z ukazaniem perspektywy historycznej i ratio legis ich istnienia. W szczególności skupiono się na zasadzie ius sanguinis, oraz formach nadawania obywatelstwa. Następnie porównano wykorzystywanie przez obydwa państwa instytucji obywatelstwa w polityce wewnętrznej i zagranicznej, ze szczególnym uwzględnieniem ustawy repatriacyjnej, Karty Polaka i civitas sine suffragio. Ostatni fragment pracy został poświęcony porównaniu drogi ewolucji instytucji obywatelstwa, podczas trwania państwowości opartej o wzorce republikańskie u obydwu narodów.

The subject of this thesis is the analysis of the institution of citizenship: the Roman Republic and the Third Republic of Poland in order to show the republican tradition of the contemporary Polish State. The first chapter presents regulations of the Roman Republic. The subject of the conflict between plebeians and patricians about equality in access, and uniformization regulation of the citizenship institutions was discussed. The citizenship policy of the Roman Republic was presented during the conquest of Italy and the development of this institution in the last century of the Republic. Major changes related to the cycles of wars conducted by Rome were analyzed, in particular: the Second Punic War, the Sullian dictatorship, the Allied War, and the rule of Julius Caesar. In addition, the possibilities of acquisition and loss of citizenship also its modified forms were analyzed. The second chapter is devoted to the citizenship law from the perspective of the Polish State. The systems considered in Polish historiography as referring to the republican system have been analyzed. I and II Republic of Poland. Citizenship of the Third Polish Republic was presented in terms of the possibility of its acquisition and loss, also the citizens' and migration policy of contemporary Poland. In particular, the specific historical conditions of Poland were taken into account, binding it with the inhabitants of the states formed in the effect of the break-up of the former Union of Soviet Socialist Republics, and the contemporary migration crisis from the territories of the Arab states and Ukraine. The third chapter has a comparative character and serves to compare the law: Roman and Polish. The research began with the character of both regulations, doctrinal principles, and characteristic elements, with the presentation of historical perspective and the ratio legis of their existence. In particular, the special attention was on the principle of ius sanguinis, and forms of citizenship. Then, the use of both citizenship institutions in internal and foreign policy was compared, with particular reference to the repatriation act, the Pole's Card and civitas sine suffragio. The last part of the work was devoted to the comparison of the path of evolution of the institution of citizenship, during the period of statehood based on republican models in both nations.