Values in culturally sensitive cognitive-behavioural therapy : reconstruction, analysis and discussion

Dostęp do publikacji jest możliwy w Archiwum UJ

Celem rozprawy była analiza częstotliwości występowania i współwystępowania wartości, które pojawiają się w wybranych publikacjach dotyczących wrażliwej kulturowo terapii poznawczo-behawioralnej (cognitive-behavioural therapy, CBT). Badanie zostało przeprowadzone w ramach metodologii badań jakościowych. Poprzez systematyczny przegląd literatury dotyczącej wrażliwej kulturowo CBT wyznaczono zbiór danych zastanych przeznaczonych do analizy. Sposób rozumienia oraz rozpoznawania wartości oparto na klasycznym modelu kołowym wartości Schwartza (1992). Wyniki opracowano przy użyciu jakościowej analizy treści (qualitative content analysis, QCA, Schreier, 2012) z wykorzystaniem komputerowego oprogramowania wspomagającego analizę danych jakościowych QDA Miner. W badanym materiale najczęściej pojawiały się wartości Uniwersalizm i Życzliwość, następnie Tradycja i Kierowanie sobą, natomiast pozostałe wartości - kolejno: Przystosowanie, Stymulacja, Osiągnięcia oraz Bezpieczeństwo - osiągnęły niewielką częstotliwość występowania. Hedonizm i Władza nie ujawniły się w analizowanych publikacjach. W ramach uzyskanych wyników omówiono obszary współwystępowania wartości - najczęściej wspólnie pojawiały się wartości: Uniwersalizm, Życzliwość, Tradycja i Kierowanie sobą. Po przedstawieniu rezultatów badania opisano obszary tematyczne, w ramach których przejawiały się dane wartości w analizowanym materiale. Wyniki pokazały, że w publikacjach dotyczących wrażliwej kulturowo terapii poznawczo-behawioralnej, najczęściej występowały wartości określane mianem pomocowych, których głównym celem motywacyjnym jest troska o dobro drugiej osoby.

The aim of the dissertation was to analyse the occurrence and co-occurrence frequency of values appearing in selected publications about culturally sensitive cognitive-behavioural therapy (CBT). The study was carried out under qualitative research methodology. A systematic review of literature about culturally sensitive CBT made it possible to establish a set of secondary data for the purpose of the analysis. The way of understanding and recognizing values were based on the circular model of values developed by Schwartz (1992). The results were subjected to qualitative content analysis (QCA, Schreier, 2012) using the QDA Miner computer-assisted qualitative data analysis software. The values most frequently found in the analysed material were Universalism and Benevolence, followed by Tradition and Self-Direction, while the remaining values, Conformity, Stimulation, Achievement, and Security - in this order - occurred with low frequency. Hedonism and Power were not identified in the analysed publications. The areas of co-occurrence of values were also discussed in the context of the results; the values appearing together most frequently were Universalism, Benevolence, Tradition, and Self-Direction. The presentation of research results is followed by the description of the topical areas where the given values were found in the analysed material. The results showed that the values referred to as assistance values, whose main motivation goals is concern for the good of another person, were most frequently found in publications about culturally sensitive cognitive-behavioural therapy.