"Co robić?" Nikołaja Czernyszewskiego : próba "nierewolucyjnej" interpretacji

1995
book section
article
dc.abstract.enThe origin of the novel What is to be done? by Nikolay Chernyshevsky should be linked with the way Chernyshevsky understood the role of literature in the historical process. For that Russian thinker and writer, literature was a "guick intermediary between science and life". Thus, for him literature become subservient to science and history, and the novel was the most convenient genre for illustrating various theoretical ideas. Chernyshevsky thought that in the event of a "lack of reality" literature should, in a sense, replace it. Since his novel were created and published in a country where, according to him, reality didn’t exist, then the novel itself was to become a "matrix" of reality. The artistic plot was, for the author of What is to be done?, only a pretext for presenting some ethical and economic ideas. As regards ethics, Chernyshevsky’s mentors were the thinkers of the French Enlightenment and Ludwig Feuerbach, who propounded the idea of the so-called "reasonable egoism". According to that theory, everybody acts to protect their own interests. However, for the proponents of the "reasonable egoism", one’s own advantage is possible only when more general, i.e. social, interests are taken into account. Only such a “calculated theory” explains the true motives of life and becomes one of the two mainsprings of a relative historical progress. The other mainspring of that progress was a correct organisation of economic life. In this respect Chernyshevsky’s mentors were the two continuators of the French Enlightenment: Charles Fourier and Robert Owen, who, in the first half of the 19th century were giving voice to and putting into practice the ideas of cooperative socialism. All the thinkers whose authority Chernyshevsky recognised were against the class conflict and bloody social revolutions. And it is in this spirit that the four main characters of What is to be done?: Vyera Pavlovna, Kirsanov, Lopukhóf and Rakhmetov are acting. As Chernyshevsky himself used to say, "whoever likes Fourier’s ideas is not going to like communism". While being a man of the Enlightenment, and even though he turned against the "ideological routine", and propounded new anthropological, ethical and economic ideas, Chernyshevsky didn’t want carry them out by means of "class egoism", i.e. bloody "class struggle".pl
dc.abstract.otherГенезис романа Что делать? неразрывно связан с тем, как Чернышевский понимал роль литературы в историческом процессе. В понимании русского писателя и заодно мыслителя литература должна быть «быстрой посредницей» между наукой и жизнью, т.е. выполнять функцию служанки науки и истории. Художественный же роман является здесь наиболее выгодным жанром для наглядного представления теоретических взглядов в действии. Чернышевский считал, что в «случае отсутствия действительности, литература должна быть некоторую её заменою». Поскольку, как он утверждал, его роман возник и печатался в стране, где «действительности не было», Что делать? должно было стать «шаблоном жизни». Художественная фабула была для автора лишь точкой отправления для демонстрации идей из области этики и экономики. В этической сфере учителями Чернышевского были мыслители французского Просвещения и немец Л. Фейербах, которые проповедовали идею «разумного эгоизма». Согласно этой теории, каждый человек действует по расчётам собственной выгоды и пользы. Однако для сторонников эгоизма разумного собственная выгода возможна только, если она учитывает общий интерес. Только такая, говоря языком самого Чернышевского, «холодная теория» в состоянии раскрыть истинные мотивы индивидуальной и общественной жизни и она же является первой из двух основных причин исторического прогресса. Второй причиной и двигателем прогресса должна стать правильная организация экономической сферы. В этой области учителями Чернышевского были два последователя французского Просвещения: Ш. Фурье и К. Овен, которые в первой половине XIX века проповедовали и воплощали в жизнь идеи «социалистических ассоциаций». Все мыслители, которых Чернышевский считал своими учителями, были противниками классовой борьбы и кровавых социальных бунтов. И именно в таком разумно-эгоистическом пространстве, социалистическом, а заодно и нереволюционном духе действуют все четыре главных героя романа Что делать?: Вера Павловна, Кирсанов, Лопухов и Рахметов. Как говорил сам Чернышевский, «кому нравится фурьеризм, тому коммунизм не понравится». Чернышевский как просветитель, выступая против «идеологической рутины», проповедуя новые антропологические, этические и экономические идеи, никогда не хотел, однако, воплощать их в жизнь при помощи «классового эгоизма», тем более − «классовой борьбы».pl
dc.affiliationWydział Filologiczny : Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiejpl
dc.contributor.authorPrzebinda, Grzegorz - 131560 pl
dc.contributor.editorStempczyńska, Barbarapl
dc.date.accessioned2019-07-11T07:41:31Z
dc.date.available2019-07-11T07:41:31Z
dc.date.issued1995pl
dc.date.openaccess280
dc.description.accesstimepo opublikowaniu
dc.description.additionalRecenzowane materiały z międzynarodowej konferencji naukowej "Literatura rosyjska. Nowe zjawiska. Reinterpretacje" (Sosnowiec, kwiecień 1994 r.)pl
dc.description.physical43-58pl
dc.description.publication1,5pl
dc.description.seriesPrace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego
dc.description.seriesnumbernr 1508
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.isbn83-226-0612-5pl
dc.identifier.isbn978-83-226-0612-4pl
dc.identifier.seriesissn0208-6336
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/78887
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.participationPrzebinda, Grzegorz: 100%;pl
dc.pubinfoKatowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiegopl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa 3.0 Polska*
dc.rights.licenceCC-BY
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode*
dc.share.typeotwarte repozytorium
dc.sourceinfoliczba autorów 22; liczba stron 283; liczba arkuszy wydawniczych 17,6;pl
dc.subject.enRussian studiespl
dc.subject.enRussian literaturepl
dc.subject.enNikolay Czernyshevskypl
dc.subject.enRussian philosophypl
dc.subject.enRussian revolutionpl
dc.subject.enutopian socialismpl
dc.subject.enrational egoismpl
dc.subject.enrational selfishnesspl
dc.subject.ennovel "What is to be done"pl
dc.subject.otherНиколай Чернышевскийpl
dc.subject.otherРусская литератураpl
dc.subject.otherРусская мысльpl
dc.subject.otherроман "Что делать?"pl
dc.subject.otherутопический социализмpl
dc.subject.otherразумный эгоизмpl
dc.subject.otherроссиеведениеpl
dc.subject.plliteratura rosyjska XIX wiekupl
dc.subject.plNikołaj Czernyszewskipl
dc.subject.plpowieść "Co robić?"pl
dc.subject.plsocjalizm utopijnypl
dc.subject.plrozumny egoizmpl
dc.subject.plrosjoznawstwopl
dc.subtypeArticlepl
dc.title"Co robić?" Nikołaja Czernyszewskiego : próba "nierewolucyjnej" interpretacjipl
dc.title.alternative"What to do?" by Nikolay Chernyshevsky : an attempt at "non-revolutionary" interpretationpl
dc.title.alternativeЧто делать? Николая Чернышевского : попытка "нереволюционного" иccиeдoвaнняpl
dc.title.alternativeČto delatʹ? Nikolaâ Černyševskogo : popytka "nerevolûcionnogo" issiedovannâpl
dc.title.containerLiteratura rosyjska : nowe zjawiska, reinterpretacjepl
dc.typeBookSectionpl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
The origin of the novel What is to be done? by Nikolay Chernyshevsky should be linked with the way Chernyshevsky understood the role of literature in the historical process. For that Russian thinker and writer, literature was a "guick intermediary between science and life". Thus, for him literature become subservient to science and history, and the novel was the most convenient genre for illustrating various theoretical ideas. Chernyshevsky thought that in the event of a "lack of reality" literature should, in a sense, replace it. Since his novel were created and published in a country where, according to him, reality didn’t exist, then the novel itself was to become a "matrix" of reality. The artistic plot was, for the author of What is to be done?, only a pretext for presenting some ethical and economic ideas. As regards ethics, Chernyshevsky’s mentors were the thinkers of the French Enlightenment and Ludwig Feuerbach, who propounded the idea of the so-called "reasonable egoism". According to that theory, everybody acts to protect their own interests. However, for the proponents of the "reasonable egoism", one’s own advantage is possible only when more general, i.e. social, interests are taken into account. Only such a “calculated theory” explains the true motives of life and becomes one of the two mainsprings of a relative historical progress. The other mainspring of that progress was a correct organisation of economic life. In this respect Chernyshevsky’s mentors were the two continuators of the French Enlightenment: Charles Fourier and Robert Owen, who, in the first half of the 19th century were giving voice to and putting into practice the ideas of cooperative socialism. All the thinkers whose authority Chernyshevsky recognised were against the class conflict and bloody social revolutions. And it is in this spirit that the four main characters of What is to be done?: Vyera Pavlovna, Kirsanov, Lopukhóf and Rakhmetov are acting. As Chernyshevsky himself used to say, "whoever likes Fourier’s ideas is not going to like communism". While being a man of the Enlightenment, and even though he turned against the "ideological routine", and propounded new anthropological, ethical and economic ideas, Chernyshevsky didn’t want carry them out by means of "class egoism", i.e. bloody "class struggle".
dc.abstract.otherpl
Генезис романа Что делать? неразрывно связан с тем, как Чернышевский понимал роль литературы в историческом процессе. В понимании русского писателя и заодно мыслителя литература должна быть «быстрой посредницей» между наукой и жизнью, т.е. выполнять функцию служанки науки и истории. Художественный же роман является здесь наиболее выгодным жанром для наглядного представления теоретических взглядов в действии. Чернышевский считал, что в «случае отсутствия действительности, литература должна быть некоторую её заменою». Поскольку, как он утверждал, его роман возник и печатался в стране, где «действительности не было», Что делать? должно было стать «шаблоном жизни». Художественная фабула была для автора лишь точкой отправления для демонстрации идей из области этики и экономики. В этической сфере учителями Чернышевского были мыслители французского Просвещения и немец Л. Фейербах, которые проповедовали идею «разумного эгоизма». Согласно этой теории, каждый человек действует по расчётам собственной выгоды и пользы. Однако для сторонников эгоизма разумного собственная выгода возможна только, если она учитывает общий интерес. Только такая, говоря языком самого Чернышевского, «холодная теория» в состоянии раскрыть истинные мотивы индивидуальной и общественной жизни и она же является первой из двух основных причин исторического прогресса. Второй причиной и двигателем прогресса должна стать правильная организация экономической сферы. В этой области учителями Чернышевского были два последователя французского Просвещения: Ш. Фурье и К. Овен, которые в первой половине XIX века проповедовали и воплощали в жизнь идеи «социалистических ассоциаций». Все мыслители, которых Чернышевский считал своими учителями, были противниками классовой борьбы и кровавых социальных бунтов. И именно в таком разумно-эгоистическом пространстве, социалистическом, а заодно и нереволюционном духе действуют все четыре главных героя романа Что делать?: Вера Павловна, Кирсанов, Лопухов и Рахметов. Как говорил сам Чернышевский, «кому нравится фурьеризм, тому коммунизм не понравится». Чернышевский как просветитель, выступая против «идеологической рутины», проповедуя новые антропологические, этические и экономические идеи, никогда не хотел, однако, воплощать их в жизнь при помощи «классового эгоизма», тем более − «классовой борьбы».
dc.affiliationpl
Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej
dc.contributor.authorpl
Przebinda, Grzegorz - 131560
dc.contributor.editorpl
Stempczyńska, Barbara
dc.date.accessioned
2019-07-11T07:41:31Z
dc.date.available
2019-07-11T07:41:31Z
dc.date.issuedpl
1995
dc.date.openaccess
280
dc.description.accesstime
po opublikowaniu
dc.description.additionalpl
Recenzowane materiały z międzynarodowej konferencji naukowej "Literatura rosyjska. Nowe zjawiska. Reinterpretacje" (Sosnowiec, kwiecień 1994 r.)
dc.description.physicalpl
43-58
dc.description.publicationpl
1,5
dc.description.series
Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego
dc.description.seriesnumber
nr 1508
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.identifier.isbnpl
83-226-0612-5
dc.identifier.isbnpl
978-83-226-0612-4
dc.identifier.seriesissn
0208-6336
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/78887
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.participationpl
Przebinda, Grzegorz: 100%;
dc.pubinfopl
Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa 3.0 Polska
dc.rights.licence
CC-BY
dc.rights.uri*
http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode
dc.share.type
otwarte repozytorium
dc.sourceinfopl
liczba autorów 22; liczba stron 283; liczba arkuszy wydawniczych 17,6;
dc.subject.enpl
Russian studies
dc.subject.enpl
Russian literature
dc.subject.enpl
Nikolay Czernyshevsky
dc.subject.enpl
Russian philosophy
dc.subject.enpl
Russian revolution
dc.subject.enpl
utopian socialism
dc.subject.enpl
rational egoism
dc.subject.enpl
rational selfishness
dc.subject.enpl
novel "What is to be done"
dc.subject.otherpl
Николай Чернышевский
dc.subject.otherpl
Русская литература
dc.subject.otherpl
Русская мысль
dc.subject.otherpl
роман "Что делать?"
dc.subject.otherpl
утопический социализм
dc.subject.otherpl
разумный эгоизм
dc.subject.otherpl
россиеведение
dc.subject.plpl
literatura rosyjska XIX wieku
dc.subject.plpl
Nikołaj Czernyszewski
dc.subject.plpl
powieść "Co robić?"
dc.subject.plpl
socjalizm utopijny
dc.subject.plpl
rozumny egoizm
dc.subject.plpl
rosjoznawstwo
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
"Co robić?" Nikołaja Czernyszewskiego : próba "nierewolucyjnej" interpretacji
dc.title.alternativepl
"What to do?" by Nikolay Chernyshevsky : an attempt at "non-revolutionary" interpretation
dc.title.alternativepl
Что делать? Николая Чернышевского : попытка "нереволюционного" иccиeдoвaння
dc.title.alternativepl
Čto delatʹ? Nikolaâ Černyševskogo : popytka "nerevolûcionnogo" issiedovannâ
dc.title.containerpl
Literatura rosyjska : nowe zjawiska, reinterpretacje
dc.typepl
BookSection
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
10
Views per month
Views per city
Krakow
4
Ashburn
2
Częstochowa
2
Koszalin
1
Tallinn
1
Downloads
przebinda_co_robic_nikolaja_czemyszewskiego_proba_nierewolucyjnej_interpretacji_1995.pdf
311
przebinda_co_robic_nikolaja_czemyszewskiego_proba_nierewolucyjnej_interpretacji_1995.odt
19