Artykuł zawiera ogólną krytykę koncepcji badawczych, które rozpatrują religijną metafizykę Czaadajewa jako pochodną względem jego historiozofii lub jako uboczny produkt rozważań na temat historii Rosji i Europy Zachodniej. Bliska jest za to autorowi pozycja Michała Gerszenzona, akcentująca u Czaadajewa prymat metafizyki nad historiozofią. Dokonując na podstawie całości Listów filozoficznych ogólnej rekonstrukcji prowidencjalizmu myśliciela dochodzimy do wniosku, że centrum jego światopoglądu stanowiło przekonanie o nieustającej obecności w dziejach Opatrzności Bożej, najbardziej widocznej w historii katolickiej Europy. To zaś jeszcze bardziej uwypuklało paradoksalną tezę Czaadajewa o zapomnianej przez Opatrzność prawosławnej Rosji, która jako przykład negatywny miała stanowić przestrogę dla pozostałego świata.
pl
dc.abstract.other
В статье представлено критическое отношение к исследовательскому подходу к наследию Чаадаева, предполагающему рассмотрение его метафизики как производной историософии или вовсе как побочную составляющую исторических мировоззрений российского писателя и мыслителя. В статье высказываются взгляды схожие на трактовку данной проблемы Михаилом Гершензоном. В результате реконструкции чаадаевского понимания провиденциализма на основании всех Философических писем мыслителя в статье утверждается в качестве центральной идеи этих писем убеждение Чаадаева о действии в истории Провидения, наиболее заметное в истории католической Западной Европы. Данное убеждение поддерживает и пара доксальное утверждение о забытой Провидением православной России, ко торая в качестве отрицательного примера должна играть роль назидания для остального мира.
pl
dc.subject.pl
Piotr Czaadajew
pl
dc.subject.pl
rosyjska myśl
pl
dc.subject.pl
prowidencjalizm
pl
dc.subject.en
Peter Chaadaev
pl
dc.subject.en
Russian thought
pl
dc.subject.en
providentialism
pl
dc.description.volume
40
pl
dc.description.number
4 (164)
pl
dc.description.points
11
pl
dc.description.publication
1,5
pl
dc.title.journal
Przegląd Rusycystyczny
pl
dc.language.container
pol
pl
dc.date.accession
2019-03-27
pl
dc.affiliation
Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej
pl
dc.subtype
Article
pl
dc.rights.original
CC-BY; otwarte czasopismo; ostateczna wersja wydawcy; w momencie opublikowania; 0