Organizowane co miesiąc w Krakowie uroczystości upamiętniające tzw. katastrofę smoleńską są szczególnym przypadkiem rytuałów o charakterze religijno-politycznym. O ile dla zewnętrznych obserwatorów celebracje te wydają się być przede wszystkim rodzajem manifestacji politycznych, o tyle dla samych uczestników stają się także okazją do przeżycia intensywnego doświadczenia religijnego. Uczestnictwo w uroczystościach, których ramy przestrzenne wyznacza z jednej strony Katedra na Wawelu, z drugiej zaś Krzyż Pamięci Narodowej, jest dla nich niezwykle ważnym sposobem cyklicznego odnawiania i potwierdzania spójności własnej grupy, dzięki czemu, mimo wewnętrznego zróżnicowania, są w stanie funkcjonować jako zwarta i gotowa do politycznej walki wspólnota ideologiczna. Szczegółowa analiza przebiegu tych uroczystości ma za zadanie opisać rolę religii w tym procesie, a także przybliżyć zarówno te oficjalne, jak i lokalne praktyki, odwołujące się do doświadczenia sacrum, które współtworzą i podtrzymują fenomen miesięcznic smoleńskich.
abstract in English:
The monthly Smoleńsk commemorations (pol. Miesięcznice Smoleńskie), organised in Krakow, are a special case of politico-religious rituals, which commemorate the tragic event of the presidential plane crash on the 10th April 2010. While for external observers these gatherings appear to br primarily a kind of political demonstration, they mean something more for its participants. Compared to the Warsaw monthiversaries, the Krakow commemorations differ mainly in terms of the nature of the celebration, which is a consequence of the space of national heritage (the mausoleum of Polish kings and National Memorial Cross) and the type of participants. References to religion here are not just a regular, ritual scenography. On the contrary by referring to the authority and power of the sacred, they are, in great measure, a source of inner strength for this ideological group supporting the governing revolutionary right-wing camp in Poland. This paper will analyse the role of religion in this ritual in order to uncover both the official and vernacular religious practices that create the phenomenon of the monthly Smolensk celebrations in Krakow.