tytuł:
|
Pięć definicji samoświetlistości : studium koncepcji Czitsukhy (Citsukha) |
wariant tytułu: |
Five definitions of self-luminosity : a study of Citsukha
|
autor: |
Ruchel Małgorzata , Łyczka Marek
|
tytuł czasopisma:
|
Studia Indologiczne |
tom: |
23-24 |
data wydania
:
|
2018 |
strony:
|
65-115 |
ISSN: |
1232-4663
|
uwagi:
|
Bibliogr. s. 109-115 |
język: |
polski |
język czasopisma:
|
polski |
abstrakt w j. polskim: |
Artykuł zawiera ekspozycję, tłumaczenie i analizę pierwszych pięciu z katalogu jedenastu definicji samoświetlistości, jakie przedstawia traktat Tattva-pradīpikā Czitsukhy (XIII w.), wraz z omówieniem autora, komentarzem Pratjakswarupy (XV w.) i relewantnymi cytatami źródłowymi.
Fenomen fizycznego światła był najbardziej eksplorowaną w myśli indyjskiej metaforą świadomości, przez co zjawisko samoświetlistości traktowano jako trafną analogię dla zrozumienia problemu samoświadomości. Dobra definicja samoświetlistości powinna jednak wykluczać inne niż samoświadome, a mianowicie materialne fenomeny.
Sanskryckie sva-prakāśa, podobnie jak polskie słowo „samo-świadomość”, jest dwuczłonowym złożeniem, neologizmem utworzonym na podstawie zaimka zwrotnego i rzeczownika. Przedstawiona w pięciu definicjach analiza językowa terminu „samoświetlistość” bada semantyczne zależności, jakie zachodzą między obydwoma członami. Zaimek sva w (Def.1) odnosi się do istoty świadomości, w (Def.2) wyraża samozwrotność jej działania, w (Def.3) jej samoodniesienie nieróżne numerycznie, w (Def.4) odniesienie do jej istnienia, a w (Def.5) określa jej autoreferencję dzięki werbalizacji.
Pięć definicji reprezentuje różne koncepcje samoświadomości w szkołach filozoficznych średniowiecznych Indii, debatę nad nimi, ale przede wszystkim stanowi, mimo wskazywanych przez Czitsukhę błędów natury semantycznej i logicznej, podstawowy materiał do budowy kolejnych sześciu, a w rezultacie finalnej definicji w systemie adwajty wedanty. |
abstrakt w j. angielskim: |
The paper is an exposition, translation and analysis of the first five of the eleven definitions of self-luminosity contained in Tattva-pradīpikā of Citsukha (13.c.), together with the Author’s critique, a commentary by Pratyaksvarūpa (15.c.) and corresponding source references.
The phenomenon of physical light in the Indian thought was the most explored metaphor for consciousness, therefore self-luminosity has been considered an accurate analogy useful to understand the problem of self-consciousness. Though a good definition of self-luminosity should exclude other than self-conscious, that is physical phenomena.
The Sanskrit term sva-prakāśa, as well as Polish samo-świadomość or English self-consciousness, is a two-member compound, a neologism coined from a reflexive pronoun and a noun. The linguistic analysis developed in the five definitions explores the semantic relations between the two members. The pronoun sva in (Def.1) refers to the essence of consciousness, in (Def.2) expresses the self-reflexiveness of its function, in (Def.3) its self-reference numerically not different, in (Def.4) refers to its existence, and in (Def.5) relates its self-reference through verbalisation.
The five definitions depict diverse concepts of self-consciousness in the philosophical schools of medieval India, the debate concerning them, but above all, despite their semantic and logical errors pointed out by Citsukha, they form a base to build next six ones, and eventually the final definition for Advaita Vedānta. |
słowa kluczowe w j. polskim: |
svaprakāśa, prakāśa, samoświadomość, samoświetlistość, świadomość, samozwrotność, Czitsukha, wedanta, filozofia indyjska, svatva |
słowa kluczowe w j. angielskim: |
svaprakāśa, prakāśa, self-consciousness, consciousness, svatva, reflexivity, Citsukha, Vedānta, Indian philosophy, self-luminosity |
liczba arkuszy wydawniczych: |
2,5 |
punktacja wydziałowa: |
3 |
wydział: instytut / zakład / katedra: |
Wydział Filozoficzny : Instytut Filozofii |
typ: |
artykuł w czasopiśmie |
podtyp: |
artykuł |
punktacja MEiN [2018 B]: 3