W powieści Théophile’a Gautiera Le Capitaine Fracasse (1863) zamek i teatr decydują o organizacji przestrzeni, w której sytuuje się fabuła utworu. Główny bohater opuszcza swój popadający w ruinę zamek, by wstąpić do trupy wędrownych aktorów i wraz z nimi przemierzać Francję, zanim powróci do rodowej siedziby. Zamek symbolizuje trwałość i niezmienność bytu; teatr, zwłaszcza wędrowny, wydaje się jego przeciwieństwem. Podobnie bohater: jako baron de Sigognac powinien znać swoją pozycję w świecie, jako komediant – może swojego miejsca nieustannie poszukiwać, przyjmując rozmaite role i godząc się na odmiany losu. Analiza sposobu, w jaki Gautier konstruuje świat przedstawiony powieści, a zwłaszcza postać eponimicznego bohatera, pozwala dostrzec niejednoznaczność opozycji: zamek – teatr. Funkcje tych znaków przestrzennych są wobec siebie komplementarne lub nawzajem się wykluczają. Melancholia dostrzegalna jest w zarówno w sferze zamku, jak i w sferze teatru, a dotyczy nie tylko protagonisty, lecz także wielu innych postaci, elementów krajobrazu, architektury, zjawisk atmosferycznych itd. Wyobrażana jest w sposób jawny lub utajony na przestrzeni całego tekstu; wolno uznać, iż Capitaine Fracasse w sposób oryginalny tematyzuje wpisanie melancholii w tkankę powieści.