Artykuł poświęcony został motywowi kobiecego portretu, który w interesujący sposób ujęły słowa popularnej piosenki Jonasza Kofty Jej portret. W obliczu portretu i tajemnicy uwiecznionej na nim kobiety, mężczyzna - twórca portretu lub tylko jego posiadacz - okazuje się bezradny. Motyw siły kobiecej, która emanuje z portretu i która popycha mężczyznę do próby jej ujarzmienia, omówiony został na przykładzie Owalnego portretu E.A. Poego, Poganki N. Żmichowskiej, Rodziny Cencich P.B. Shelleya, Beatryks Cenci J. Słowackiego oraz marginalnie w librettach oper Czarodziejskiego fletu W.A. Mozarta i Turandot G. Pucciniego. Portret kobiety okazuje się w tych dziełach zarówno hołdem złożonym ich urodzie, jak i męską próbą okiełznania kobiety, zmaterializowania jej i uprzedmiotowienia. Próbą, którą rzadko wieńczy ostateczne powodzenie.

This paper is about the theme of a woman’s portrait that was interestingly presented in Jej portret ("A Portrait of Her"), a popular song by Jonasz Kofta. When faced with the portrait and the mystery of the portrayed woman, a man who created the image or only owns it, is helpless. A theme of a woman’s power, emanating from the portrait and forcing the man to try to subjugate her, is analysed based on E.A. Poe’s The Oval Portrait, N. Żmichowska’s Poganka ("A Pagan"), P.B. Shelley's The Cenci, J. Słowacki’s Beatryks Cenci and, marginally, on the operas of W.A. Mozart’s Die Zauberflote (libretto by E. Schikaneder) and G. Puccini’s Turandot (libretto by R. Simoni and G. Adami). It occurs that a woman’s portrait in these works becomes a tribute to her beauty, as well as a man’s effort to tame, materialise and objectify her. An effort that rarely ends with a final success.