Doświadczenie temporalne i poczucie koherencji a inne zasoby psychologiczne w kryzysie biegu życia

2016
book section
article
2
dc.abstract.enTemporal orientation and sense of coherence and other psychological resources in crisis of the course of the life The aim of this research was to find relations between different personal resources in various difficult situations, and their relations with coping depending on the level of particular personal resources. This paper discusses the issue of gains and losses in the context of various psychological resources based on S.E. Hobfoll's conservation of resources theory and other concepts of coping with stress, for example the salutogenic paradigm, and the transactional model of stress and coping by Lazarus. According to Hobfoll's theory, individuals aim to obtain, maintain and protect things they deem important and valuable. And the things that individuals value are called "resources". The acquisition and maintenance of resources are the major source of motivation in people. In this paper, this interesting theory is compared with other stress and coping concepts and with various psychological resources pointed out by other researchers. The paper focuses also specifically on the way in which generations of youths and young adults experience the perspective of time and their attitudes to life. The onslaught of changes along with the pervasive stress, anxiety and disorientation penetrating into personal and family life, becomes a source of developmental crises (so called "crises of times") as well as a basis for forming of a specific type of personalities, largely immature social attitudes and value systems. The theses are supported by preliminary results of author's own empirical research presented in the paper. 213 individuals participated in the research, both women and men at different age (20-30). The following research tools were used in the research: the Conservation of Resources Evaluation (COR), the Sense of Coherence Scale (SOC-29), the Resiliency Assessment Scale (SPP-25), the General Self-Efficacy Scale (GSES), the Purpose-in-Life Test (PLT).pl
dc.abstract.plWspółczesne środowisko społeczne wymusza na człowieku, poprzez mnogość bodźców, którymi jest „atakowany”, oraz wielość zadań i wyzwań wynikających z presji konkurencyjności, coraz większy pośpiech i konieczność wykonywania coraz większej liczby czynności ( np. symultaniczność) w coraz mniejszej jednostce czasu. Innymi słowy chodzi o coraz większą produktywność i jak największy zysk. Wydaje się, iż opisane wyżej zjawiska wpływają na wynikający z biegu życia kryzys formowania tożsamości, który jest wzmocniony przez presję efektywności, dominację pozornych relacji bez emocjonalnej więzi, które zazwyczaj są budowane i podtrzymywane w rzeczywistości wirtualnej. Tym samym doświadczenie czasu przez młodego człowieka a zwłaszcza adolescenta staje się zmienną mającą coraz większe znaczenie dla przewidywania jego społecznego rozwoju i radzenia sobie w podejmowaniu wyzwań dorosłości. To doświadczanie czasu może być jego naturalnym zasobem łagodzącym konsekwencje oddziaływania płynnej rzeczywistości i kryzysu rozwojowego, ale może też być dodatkowym obciążeniem, zwiększającym ryzyko wystąpienia zaburzeń o charakterze chronicznego braku sensu i poczucia pustki egzystencjalnej, co może prowadzić do nerwicy noogennej (por. Pervin, John, 2002) lub zaburzeń afektywnych zwiększających ryzyko wystąpienia np. choroby afektywnej dwubiegunowej, (por. Rosenhan i wsp. 2003). W tym kontekście warto odwołać się do problematyki zasobów psychologicznych. W artykule podjęto także tematykę analizy poczucia koherencji jako ważnego zasobu a także zysków i strat w kontekście innych zasobów psychologicznych odwołując się m.in. do teorii zachowania zasobów S.E. Hobfolla, a także łącząc różne inne koncepcje radzenia sobie ze stresem np. paradygmat salutogenetyczny, czy teorię relacyjną stresu Lazarusa. Badając sytuacje kryzysowe w jakich często znajdują się ludzie, należy zauważyć że z psychologicznego punktu widzenia, bardzo ważną rolę odgrywają tutaj właśnie zasoby osobiste, jakimi dysponuje dana jednostka. Posiadanie takich zasobów może przyczyniać się do lepszego radzenia sobie ze stresem a tym samym w konsekwencji ułatwiać radzenie sobie w sytuacji kryzysu, umożliwiając jego przezwyciężenie a w konsekwencji rozwiązanie go, co w efekcie może sprzyjać zdrowiu lub też radzeniu sobie z kryzysem w biegu życia i dalszemu rozwojowi jednostki. Zgodnie z teorią Hobfolla człowiek stara się zdobyć, a następnie utrzymać i chronić to co uznaje za ważne i wartościowe. A to co jest dla człowieka ważne i stanowi wartość Hobfoll nazywa zasobem i właśnie zdobywanie i utrzymywanie zasobów jest główną motywacją człowieka. Tą interesującą koncepcję warto zestawić z innymi koncepcjami, dotyczącymi stresu i radzenia sobie oraz różnymi zasobami psychologicznymi, na które zwracali uwagę inni badacze. Metodologia badań. Zbadano łącznie 242 osoby, zarówno kobiety i mężczyzn w różnym wieku (od 20 do 30 lat). W badaniach wykorzystano m.in. Kwestionariusz Samooceny Zysków i Strat (COR), Kwestionariuszem Orientacji Życiowej (SOC-29), Skalę Pomiaru Prężności (SPP-25), Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Test Poczucia Sensu Życia (PLT), Skalę Sposobów Radzenia Sobie Lazarusa i Folkman (SRS.T), Kwestionariusz Postaw Życiowych (KPŻ) R. Klamuta, Kwestionariusz do Badania Kryzysu w Wartościowaniu (KKW) P. Olesia, kwestionariusz CISS N.S. Endlera i J.D.A. Parkera. Kwestionariusz metafory Czasu (KMC , M. Sobol-Kwapińskiej).pl
dc.affiliationWydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej : Instytut Psychologii Stosowanejpl
dc.contributor.authorSłowik, Piotr - 131936 pl
dc.contributor.authorPassowicz, Piotr - 131290 pl
dc.contributor.editorBorzęcki, Andrzejpl
dc.date.accessioned2017-01-31T13:36:11Z
dc.date.available2017-01-31T13:36:11Z
dc.date.issued2016pl
dc.description.additionalBibliogr. s. 327-328pl
dc.description.physical319-328pl
dc.description.publication0,7pl
dc.identifier.isbn978-83-7222-597-9pl
dc.identifier.urihttp://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/36475
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.pubinfoLublin : Norbertinumpl
dc.rights.licencebez licencji
dc.subtypeArticlepl
dc.titleDoświadczenie temporalne i poczucie koherencji a inne zasoby psychologiczne w kryzysie biegu życiapl
dc.title.alternativeTemporal orientation and sense of coherence and other psychological resources in crisis of the course of the lifepl
dc.title.containerProblemy współczesnej higienypl
dc.typeBookSectionpl
dspace.entity.typePublication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
3
Views per month
Views per city
Dąbrowa Górnicza
1
Opole
1
Warsaw
1

No access

No Thumbnail Available